چکیده
این مقاله اوصاف الهی را از منظر شیخ صدوق با مراجعه به کتاب «التوحید» ایشان و صدرالمتألهین مورد بررسی قرار داده است. شیخ صدوق و ملاصدرا از جمله متفکرانی هستند که با رویکردهای متفاوتی به بحث اوصاف الهی به صورت گسترده، پرداختهاند. شیخ صدوق، روایاتی را که در مورد اوصاف الهی از معصومین مطرح شده است، در کتاب «التوحید» گردآوری و متناسب با نظام فکری خود، گزینش نموده است. ملاصدرا نیز بر اساس مبانی فلسفی خود که متناسب با قرآن و روایات است، مبحث اوصاف الهی را مطرح و ارائه نموده است. اساس بحث اوصاف الهی در نظریات شیخ صدوق و حکمت صدرایی، بر پایه توحید و عینیت ذات و صفات، مبتنی شده است. به این ترتیب، این دو دیدگاه، اوصاف کمالی ذاتی مانند: علم، اراده و قدرت را عین ذات الهی دانستهاند و هر آنچه را که با ذات حق تعالی، ناسازگار است از ساحت مقدسش مبرّا نمودهاند. بنابراین با بررسی تطبیقی و نشان دادن نزدیکی نکات مطرح شده در روایات معصومین و دیدگاههای مؤسس حکمت متعالیه که در اصل، تشریح سخنان معصومین در قالب نظام فلسفی خود است و همچنین با صرف نظر از اختلاف دیدگاههای شیخ صدوق و ملاصدرا، تبیینی جامع از اوصاف الهی ارائه شده است.
کلیدواژهها: واجب الوجود؛ اوصاف الهی؛ التوحید؛ شیخ صدوق؛ ملاصدرا.