چکیده:
همواره بحث از جمعیت، و بررسی آثار و پیامدهای آن از جمله مباحث مهم و جذاب بوده است. در مقاطعی از تاریخ كشور ما، سیاست دولت مردان بر فزونی جمعیت و در مقاطعی دیگر بر كنترل و كاهش آن بوده است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بحث كنترل جمعیت به یك سیاست راهبردی تبدیل شد. نتیجه آن سیاست، امروز به بار نشسته و جامعه ایران را با معضل گسل و گسست نسلی، و پیری مفرط جمعیت مواجه ساخته است. از این رو، امروز تأكید مسئولان امر بر فزونی جمعیت و دست شستن از سیاست كنترل جمعیت می باشد. به نظر می رسد، این موضوع و اتخاذ سیاست پیشگیرانه، نیازمند توجه به زیرساخت های نهادی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، ساختاری، زمینه ای، و امكانات، ظرفیت ها، محدودیت ها و مؤلفه های فرهنگی، دینی و اجتماعی است. به یك باره نمی توان فزونی جمعیت را امری ناپسند و كنترل آن را امری مطلوب تلقی كرد و یا به عكس.
این مقاله، با رویكرد تحلیلی و بررسی اسنادی به واكاوی سیاست كنترل جمعیت و آثار و پیامدهای آن می پردازد.
كلیدواژه ها: جمعیت، تنظیم خانواده، كنترل جمعیت.