چکیده:
توجه به منابع تاریخی در مطالعات سیره شناسی از اهمیت بسزایی برخوردار است. منابعی كه جایگاه كمتری در حوزه تولید میراث مكتوب میان شیعیان را به خود اختصاص داده است. در مقابل اهل سنت، نسبت به نگارش متون تاریخی توجه جدی تری از خود نشان داده اند. از این رو به نظر می رسد برای فهم و تبیین تاریخ تشیع و اهل بیت توجه به این منابع سنی امری ضروری است. حال این پرسش شایسته پاسخ است كه برای فهم تاریخی اهل بیت رجوع به دادهای تاریخی اهل سنت چه جایگاهی دارد؟ این نوشتار در واقع تلاش می کند تا فراوانی حجم اطلاعات در منابع اهل سنت نسبت به منابع شیعی را آشکار کند و نشان دهد که در فهم تاریخ ائمه راهی جز رجوع به آن گزاره ها و استفاده جدی از آن منابع نیست. از این رو تاریخ و سیره امام سجاد(ع) بر اساس کتاب «تاریخ مدینه دمشق» ابن عساکر (م.571ق.) با سه منبع امامی، یعنی الارشاد شیخ مفید(م.413ق.)، الخرائج قطب راوندی(م.573ق.) و مناقب آل ابی طالب ابن شهرآشوب(م.588ق.) مورد مطالعه قرار گرفته تا این فرضیه مورد راست آزمایی قرار گیرد. بررسی مقایسه ای میان مقدار اطلاعات ارائه شده میان این سه منبع امامی و یك منبع سنی درباره امام سجاد (ع)، نشان داده شد كه اختلاف معناداری میان حجمِ كمی و محتوایی اطلاعات ارائه شده آن ها وجود دارد، بگونه ای كه عدم توجه به آن ها آشكارا در نتایج پژوهش می تواند اثرگذار باشد.
کلیدواژگان: تاریخ اهل بیت(ع)، منابع تاریخی، مطالعات سیره ای، سیره امام سجاد (ع)، تاریخ مدینه دمشق