چکیده
یکی از اقدامات عمر تعیین افرادی از صحابه قریش به منظور خلافت بود. وی شش تن از مهاجران را در شورای خلافت قرار داد و اعلام کرد که فقط این افراد شایستگی خلافت رسول الله (ص) را دارند. نکته درخور توجه و تأمل این است که این افراد، به جز علی (ع)، هم در دوران خلافت عثمان و هم در عهد خلافت علی (ع) تابع خلیفه وقت نبودند و دردسرهای بزرگی برای جانشین رسول خدا (ص) ایجاد میکردند. در این مقاله با روش تحلیلی برآنیم تا دلایل مخالفت‌های اعضای شورای ششنفره با عثمان و امام علی (ع) را ریشه‌یابی کنیم. در واقع اقدام خلیفه دوم باعث شد این افراد محبوبیت زیادی در بین عامه مسلمانان پیدا کنند (به واسطه فتوح، غنائم و گسترش قلمرو اسلام در عهد عمر و شکست بیزانسیان و ساسانیان از مسلمانان). به همین دلایل اعضای شورا، به استثنای امام علی (ع)، دچار غرور زیادی شده بودند و تابعیت‌شان از خلیفه سوم و چهارم، نسبت به خلیفه اول و دوم، کم‌تر شده بود. اعضای شورا، برخلاف عهد شیخین، حتی یک لحظه هم در عهد عثمان و علی (ع) مطاع این دو خلیفه نبودند و خلیفه مسلمین را هم‌سطح خویش می‌دانستند. یکی از جدی‌ترین مشکلات خلیفه سوم و چهارم زیاده‌خواهی‌ها و غرور عبدالرحمن بن عوف، سعد بن ابی وقاص، طلحه و زبیر بود. آن‌ها در عهد خلیفه سوم فقط به حقوق بالا راضی نبودند و مناصب پراهمیتی می‌خواستند و در عهد علی (ع) خواهان مستمری بالا و مناصب کلان بودند ولی هر دو را ازدست‌رفته می‌دیدند؛ از این رو برای وی مشکل‌تراشی میکردند.
کلیدواژه‌ها: شورای ششنفره؛ عمر؛ عثمان؛ علی (ع)؛ عبدالرحمن؛ سعد؛ طلحه؛ زبیر.