چکیده:
تفأل (فال نیک) و تطیر (فال بد) از باورهای ریشهدار در تاریخ بشر هستند که نشاندهندهٔ تلاش انسان برای درک رازهای جهان و پیشبینی آینده از طریق نشانهها و رویدادهای طبیعی، مانند پرواز پرندگان، حوادث آسمانی، یا رویارویی با پدیدههای غیرعادی هستند. این پدیدهها در تمدنهای باستانی مانند یونان، روم و ایران بهصورت گستردهای رواج داشتند و حتی در تصمیمگیریهای سیاسی و نظامی نقش ایفا میکردند. انسان با توجه به امیدها و ترسهای خود، این نشانهها را به عنوان راهی برای درک تقدیر و کاهش نگرانیهایش به کار میگرفت.
در اسلام، تفأل به عنوان عاملی برای خوشبینی و امید مورد پذیرش قرار گرفته، اما تطیر (بدشگونی) به شدت نهی شده است، زیرا با توکل به خدا و تسلیم در برابر ارادهٔ او در تضاد است. با این حال، این باورها در فرهنگهای مختلف، از جمله میان ایرانیان و عربها، تداوم یافته و در قالبهای گوناگونی مانند فال گرفتن با قرآن یا دیوان حافظ، تعبیر خواب، و توجه به نشانههای روزمره تا به امروز باقی ماندهاند.
