چکیده
سنت معصومان(ع) و به ویژه سیره عملی آنان گسترده ترین و غنی ترین منبع دینی برای استخراج و دریافت آموزه های دینی فرهنگ جهادی، جهاد علمی می باشد و در این میان مطالعه سیره عملی امیر مؤمنان علی (ع) به لحاظ استفاده از فرصت تشکیل حکومت اسلامی توسط آن بزرگوار و اعمال سیاست های فرهنگی از اهمّیّت بیشتری برخوردار است. این مقاله با روش کتابخانه ای در گردآوری از منابع دست اول، و شیوه توصیفی تحلیلی در تجزیه و تحلیل داده ها، با واکاوی جوانب فرهنگ جهادی و به ویژه جهاد علمی در سیره عملی امیر مؤمنان علی(ع) در زمینه شیوه‌های اجتماعی سیاسی جذب و هدایت مخالفان به این نتیجه دست یافته است که امیر مؤمنان علی(ع) با بهره گیری از پنج شیوه انتقاد پذیری از دوست و دشمن و توسعه آزادی‌های سازنده برای بیان عقاید از سوس سرسخت ترین مخالفان و سکوت معنادار و حکیمانه در مواردی که به مصلحت و مطابق حکمت است و نیز عدالت گستری و دفاع از آن تا پای جان و همچنین مدارا و نرم خویی و تحمل ناهنجارترین برخوردها از سوی مخالفان، به جذب و هدایت حداکثری مخالفان پرداختند. سیره مستمر آن حضرت در طول عمر شریفشان و نیزسخن و کلام آن حضرت و نیز تحلیل عقلی بهترین دلیل بر تاثیر عوامل نامبرده در جذب و هدایت مخالفان می باشد.
واژه هاى کلیدى: علی (ع)؛ سیره عملی علی (ع)؛ انتقاد؛ آزادی؛ عدالت اجتماعی؛ سیاسی