این مقاله به بررسی مباحث فقهی و تاریخی «رؤیت هلال» در منابع اسلامی میپردازد. در بخش اول، به موضوعات تاریخی و اختلافبرانگیزی مانند «عدد و رؤیت» اشاره شده است که در سدههای چهارم و پنجم هجری، میان اصحاب عدد (قائلان به کامل بودن همیشگی ماه رمضان) و اصحاب رؤیت (قائلان به امکان ۲۹ روزه بودن آن) مورد بحث بوده است. همچنین مباحثی مانند اعتبار رؤیت هلال پیش از زوال، حکم حاکم در اثبات هلال، و نقش شهادت شهود با توجه به شرایط جوی و علمی مورد بررسی قرار گرفتهاند.
در بخش دوم، مباحث معاصر مانند «اشتراط یا عدم اشتراط اتحاد آفاق» (شرط بودن وحدت افق برای ثبوت هلال) و ارتباط آن با «لیلة القدر» بررسی شدهاند. همچنین با توجه به پیشرفت علم نجوم و امکان رؤیت با ابزار، دیدگاههای فقها درباره اعتبار رؤیت با چشم مسلح و شرایط پذیرش شهادت شهود با تأکید بر عدم وجود تهمت یا تعارض با محاسبات نجومی مورد بحث قرار گرفتهاند. این گزارش با استناد به آثار متعدد فقهی و روایی، گویای تطور تاریخی و عمق مباحث مربوط به رؤیت هلال در فقه شیعه است.