چکیده:
جدیدترین و شاید مقبول‌ترین رویکرد در بحث‌های توسعه، رویکرد «توسعه انسانی» است که به دنبال بروز پیامد‌های منفی توسعه اقتصادی صرف پدید آمد. در راستای این رویکرد، تحقیقات، گزارش‌ها و گردهمایی‌های زیادی در سطح جهان ارائه شده است. در همین زمینه «سازمان ملل متحد» از سال 1990، هر ساله سلسله گزارش‌هایی درباره «توسعه انسانی کشور‌های جهان» منتشر می‌سازد که طی آن، درصدد آشکار سازی چهره کشور‌ها در زمینه مسائل مختلف انسانی است. از آنجا که معیارها و شاخص‌های ارائه شده مبتنی بر انسان‌شناسی سکولاریسم و لیبرالیسم بوده و تنها بعد مادی مبتنی بر غریزه انسان را شامل می‌شود. از دیدگاه اسلام، نمی‌تواند ملاک عمل برای تحقق جامعه توسعه یافته اسلامی قرار گیرد. این مقاله با طرح این پرسش که معیارها و شاخص‌های مناسب توسعه انسانی از دیدگاه اسلام کدام است؟ با استفاده از روش «تحلیل محتوای منابع نقلی و دینی» و با مراجعه به مبانی، اصول و اهداف توسعه در اسلام و مفهوم توسعه انسانی مورد نظر اسلام، به کشف معیارها و شاخص‌های توسعه انسانی پرداخته است و معیارها و شاخص‌های واقع‌بینانه ایمان، تقوا، عمل صالح و وسیله (امکانات مادی زندگی) را پیشنهاد می‌كند.
کلید واژه ها: توسعه انسانی، حیات طیبه، اقتصاد اسلامی، نیاز‌های واقعی، استعداد انسان