چکیده:
واژه «آیه»، یکی از تقسیمبندیهای قرآنی مستند به خود قرآن است که در متن کلام الهی نیز بهکار رفته است. این واژه، معانی و استعمالات مختلفی دارد که در روایاتی از معصومان (ع) برخی از این کاربردها ملاحظه میشود. این مقاله درصدد واکاوی معانی این واژه و کاربردهای آن در روایات شیعه است. از جمله، حدیث هشام بن سالم که در ظاهر، دلالت دارد قرآن کریم مشتمل بر هفده هزار آیه است. اختلاف میان آن رقم و تعداد آیات قرآن، دانشوران علوم قرآن و حدیث را به تکاپوی رفع مشکل حدیث انداخته و راهحلهایی چون تأویل حدیث و حمل آن بر وحی بیانی، وحی غیر قرآنی و نسخ تلاوت را پیمودهاند. در این مقاله نشان داده شده است اساساً به چنین توجیهاتی نیاز نیست و یکی از کاربردهای این واژه در روایات، بخشی از یک آیه کامل میباشد که بهطور تقریبی میتوان آن را معادل «عبارت» معنا کرد.