کاوشی در شناخت رجالی «ثابت بن دینار ابوحمزه ثمالی»

چكیده:
«ثابت بن دینار ابوحمزه ثمالی أبوصفیه (م۱۵۰ق)» بی شکّ، یکی از بزرگ‌ترین راویان احادیث تربیتی، اخلاقی و دعایی در تاریخ حضور امامان شیعه (ع) و از راویان نیمه دوم قرن اوّل و نیمه اوّل قرن دوم است. وی چهار امام معصوم (ع)، یعنی از امام سجّاد (ع) تا امام کاظم (ع) را درک نموده و از ایشان روایت کرده است. «ابوحمزه ثمالی» از راویان ثقه است، و بیشتر رجالیان شیعه وی را توثیق کرده‌اند و جرح‌های واردشده بر او را بی‌اساس دانسته‌اند. رجالیان اهل سنّت نیز همگی، جز ذهبی وی را به خاطر معتَقَدات شیعی (رجعت، شفاعت و…) وی تضعیف کرده‌اند. روایات «ابوحمزه ثمالی» و آثار بر جامانده از وی بیشتر در زمینهٔ مسائل اخلاقی، تربیتی، ادعیه و اصول دین است. دعای ابوحمزه ثمالی، تفسیر ابوحمزه ثمالی و رساله حقوق از معروف‌ترین آن‌هاست. ثمره این جُستار شناخت علمی و روشمند شخصیت ابوحمزه ثمالی است.