مقالات

چکیده دین و هنر از آغاز تاریخ همراه و هم عنان هم بوده اند. هنر را با محتوای فرامادی و هویت آسمانی آن، نمی توان جدای از دین فرض نمود. به همین دلیل، رابطه میان آن دو همواره چالش برانگیز بوده است. اندیشمندان و متفکران مسلمان، تلاش زیادی برای بررسی ارتباط میان این دو انجام داده اند. هدف از این مقاله بررسی و مقایسه رابطه دین و هنر از منظر سیدحسین نصر و شهید آوینی می باشد. این مقاله تلاش دارد با بررسی مبانی این دو اندیشمند، دیدگاه های آنان را در این موضوع بیان کند. سیدحسین نصر، با توجه…

چکیده نوشتار حاضر با توجه به نیاز علمی جامعه ی امروزی به الگوی رفتار ارتباطی با همسر، درصدد استنباط و ارائه ی معیارهای سازگاری و اخلاق مدارا در زندگی زناشویی برآمده است. این مقاله به سبک مسئله محور و با روش کتابخانه ای و مراجعه به منابع معتبر به تبیین مؤلفه های الگوی مدارا با همسر در پرتو آموز های مترقّی اسلام می پردازد. بدین منظور ابتدا به طرح دقیق مسئله پرداخته، تصویری از هویت و چیستی «رفق و مدارا» در فرهنگ دینی ارائه می دهد. در ادامه با رهیافتی درون دینی به بیان ضرورت مدارا با همسر و سپس…

چکیده اصطلاح همزیستی مسالمت آمیز، امروزه به عنوان یکی از دستاوردهای جهان بشری به شمار میرود؛ جامعه شناسان و آنان که در حیطه علم ادیان مشغولند، برآنند که این «تز» را به عنوان محصول دنیای مدرن امروز معرفی کنند. دین اسلام که کامل ترین و جامع ترین دین آسمانی است، بعد از اینکه بر منشاء الهی بودن همه ادیان صاحب کتاب و شریعت، تاکید می ورزد، شرایطی را تبیین می نماید که اگر اهل کتاب به آنها توجه نمایند و مسلمانان برآن اساس عمل کنند، جهانی خالی از عداوت و مملو از آرامش و صلح، شکل میگیرد. در این مقاله…

چكیده شاید اولین بار دورکیم مفهوم همبستگی اجتماعی را وارد جامعه شناسی كرد. وی از درون تقسیم كار در نظام اجتماعی، مفهوم همبستگی اجتماعی را به دست آورد. دورکیم دستگاه مفهومی و تحلیلی خاصی را طراحی می کند که اضلاع چهارگانه آن عبارتند از: تقسیم کار اجتماعی، وجدان جمعی، همبستگی اجتماعی و حقوق. از سوی دیگر، قرآن کریم ضمن پاسداشت همبستگی اجتماعی، نقطه عزیمت متفاوتی را برمی گزیند تا به جای دستگاهی لرزان بر بنیان های اعتباری، نظریه خود در این باره را بر شالوده های فطری و تکوینی استوار سازد. قرآن كریم، اصلی ترین عامل همبستگی را دین الهی…

چکیده کتاب الکافی در دوره‌های مختلف و قرون متمادی به عنوان برجسته ‏ترین اثر حدیثی شیعه شمرده شده است. این کتاب، حاصل تلاش علمی کلینی و استفاده از مهم‏ترین حوزه‌های حدیثی عصر اوست. ری، قم، بغداد و کوفه مهم‏ترین حوزه‌‌های علمی شیعه در دوران کلینی بودند که وی از آثار حدیثی آنها بهره برده است. برخی از مستشرقان کتاب الکافی را متأثر از عقل‏گرایی معتزله بغداد دانسته و معتقدند کلینی دیدگاه نص‏ گرایی حوزه قم را در کنار عقل‏ گرایی حوزه بغداد کمرنگ ارائه کرده است. پیش فرض این نظریه، تألیف الکافی در حوزه حدیثی بغداد است. این پژوهش نشان…

چکیده: «هجرت» در فرهنگ اجتماعی اسلام جایگاه ویژه ‏ای دارد. آیات قرآن و سیره عملی رسول گرامی اسلام (ص) بیانگر تاثیر شگرف این پدیده اجتماعی در ساختار جامعه اسلامی هستند. چه بسا که به یك نگرش سطحی هجرت رهایی از فشار موجود بر جامعه و ستم حاكم بر آن قلمداد شود، اما از منظری دیگر درمی یابیم كه هر چند هجرت كاهش فشار اجتماعی می شود، ولی آنچه فراتر از آن وجود دارد، دست ‏یابی به جامعه ‏ای است كه در پرتو هجرت تحقق می ‏یابد. لذا در این نگرش، «هجرت» صرفا «فرار» از وضع موجود نیست بلكه حركتی به…

چکیده برخی پژوهشگران معاصر معتقدند کتاب کافی در بغداد و متأثر از فضای عقل‌گرای آنجا تدوین شده است. هر چند استفاده از منابع حوزۀ حدیثی قم در تدوین کافی برای این پژوهشگران قابل انکار نیست، با توجه‌ به فقدان اطلاعات این احتمال را نیز مطرح می‌کنند که کلینی به قم نیامده و احادیث این حوزه را به‌ صورت وجاده از کتب اساتید قم اخذ کرده است. پژوهش حاضر در پی ارائۀ قراینی بر حضور کلینی در حوزۀ حدیثی قم است. بررسی روش قدما در انتقال حدیث و یافتن روش کلینی در تدوین کافی نشان می‌دهد کتاب کافی بر اساس رویکرد…

نام، لقب و محل سكونت أبان در بیشتر مآخذ، از وی با عنوان أبان بن عثمان الأحمر البجلی یاد شده است. تنها یاقوت حموی وی را أبان بن عثمان به یحیی بن زكریا الؤلؤی شناسانده است. این در حالی است كه در شرح حالی كه از وی به دست داده، تنها مأخذش، كتاب الفهرست شیخ طوسی بوده است، جایی كه در آن تنها همان نام اول آمده است. در فهرست شیخ طوسی از شخصی با نام یحیی بن زكریا لؤلؤی یاد شدهو یاقوت به دلیلی – و قاعدتاً به اشتباه – آن را در كنار شرح حال أبان آورده است….

چکیده: پس از ارتحال پیامبر (ص)، اعراب حکومت گریز، واقعیت تمکین به حکومتی متمرکز را پذیرفتند و با تعیین جانشین، سنت پیامبر را ادامه دادند. از این‌ رو اپیستمه و نظامی معرفتی با محوریت مبانی مشروعیت قدرت در اسلام ایجاد شد و اجتماعات، سخنان و آثار، گفتمان‌هایی در جامعه تولید شد که هر یک تعاریف خاصی از مبانی مشروعیت حکومت ارائه دادند. یکی از مهم‌ترین صحنه‌های این رویارویی مواجهه سادات حسنی و عباسی است که در مکاتبات دو شخصیت شاخص این جریان‌ها یعنی منصور دوانیقی و محمد بن عبدالله نفس زکیه نمود یافته است؛ موضوعی که قرن‌ها در قالب چالش‌های…

چکیده: در مورد مزار حضرت زینب(سلام الله علیها) میان مورخان اختلاف است. از سویی وجود دو مرکز مشهور در دمشق و قاهره و از سویی بیان برخی مورخان که مزار ایشان را در مدینه می دانند. نویسنده در این گفتار، ادلّه هر سه نظر را بیان کرده و نظر سوم را قوی تر می داند. مقدمه حضرت زینب (سلام الله علیها) دختر امیر المؤمنین، علی ابن ابی طالب بن عبدالمطلب بن هاشم قریشی هاشمی حضرت زهرا (علیها السلام) در حیات رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به دنیا آمد و الطاف آن حضرا را درک کرد.(ج:2ص:7، 134) براساس گفته…

یكی از موضوعات مورد پرسش از سوی مؤمنین و مبلغان محترم، تعیین محل دقیق قبر مطهر حضرت زینب كبری «علیها السلام» است. این سؤال به خاطر انتساب مكان‌های مختلفی به آن بانوی بزرگوار در كشورهای مختلف است. به منظور پاسخگویی به این سؤال، و به مناسبت سالروز وفات حضرت زینب «علیها السلام» بر آن شدیم تا این موضوع را در محضر استاد ارجمند حضرت حجت الاسلام و المسلمین مهدی پیشوایی به بحث و بررسی بگذاریم. جناب آقای پیشوایی با تشكر از حضرتعالی به خاطر عنایتی كه نسبت به مجله مبلغان داشتید، لطفا بفرمایید اصولا چند محل به قبر مطهر حضرت…

چکیده هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش الگوی تربیتی والدین در تربیت دینی فرزندان است. روش پژوهش در محدوده روش‌های توصیفی – پیمایشی و نوع تحقیق، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهرستان دیواندره تشکیل داده‌اند. نمونه آماری پژوهش شامل 215 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفیِ ساده به صورتی که همه اعضا شانس مساوی برای انتخاب شدن داشته باشند، صورت گرفته است. ابزار اندازه‌گیری تحقیق، به‌ جز منابع کتابخانه‌ای از قبیل کتب، فصلنامه، مجلات و پایان‌نامه، از پرسشنامه‌ای که محقق تهیه کرده برای سنجش نظرات سود برده شده است. روش…