مقالات

چکیده طرح خانه مسلمان می‌بایست به صورتی باشد که امکان انجام الگوهای رفتاری شریعت را در هماهنگی با ارزش‌ها و عقاید اسلامی ساکنین فراهم سازد. دین جامع اسلام می‌تواند مجموعه‌ای از اصول اساسی را به عنوان راهنما و چهارچوب برای طراحی و معماری مسکن در اختیار ما قرار دهد. با توجه به سیاست‌های کلان کشور پیرامون احیای معماری و شهرسازی اسلامی – ایرانی، توجه به اصول معماری خانه در اسلام و بررسی میزان تحقق این اصول در گذشته و عصر حاضر از یک سو و میزان سازگاری آموزه‌ها و مصادیق معماری جهان معاصر با این اصول از سوی دیگر ضروری…

چكيده: بخش قابل توجهی از روایات تفسیری را که از امام سجاد (ع) برجای مانده، تاویل آیات و ارائه مصادیق آنها تشکیل می دهد. این روایات نقش تعیین کننده ای در بازسازی عقاید جامعه پس از شهادت سید الشهداء (ع) دارد، در این گفتار، فزونی روایات تاویلی و تعیین مصادیق آیات، بر پایه مخاطب و فضای صدور روایات تحلیل شده است. نگارنده، نمونه هایی از موضوع های این روایات را بدین سان برمی شمارد: بازسازی بنیان تفکر ولایت مدار، ترسیم محورهای تفکر مهدوی، تعیین مصادیق آیات.

چکیده: یکی از اقسام مهم تجربه دینی، تجربه «تفسیری» است. این مقاله با روشی توصیفی – تحلیلی، این قسم از تجارب دینی را با تأمل بر نیایش‌های امام سجاد (ع)، بررسی و محورهای اساسی بینش آن امام بزرگوار درباره این قسم از تجارب را تحلیل و تبیین می‌کند. ابتدا تجربه تفسیری را تبیین مفهومی کرده، سپس ارتباط آن را با تبیین دینی باز گفته‌ایم. و آنگاه با تقسیم تبیین، به عقلانی و غیرعقلانی، عقلانیت تفسیرهای دینی را خواهیم گفت. در این مقاله تأثیر و تأثر دوجانبه تجربه تفسیری و احوال و عواطف آدمی، ارتباط تجربه تفسیری با برخی از آموزه‌های…

چکیده: نامه‌ای از حضرت علی بن الحسین (ع) به محمد بن مسلم معروف به ابن شهاب زهری در برخی منابع ذکر شده است. در این نامه زهری به جهت همکاری با دربار بنی‌امیه مورد سرزنش آن حضرت (ع) قرار گرفته است. معمولاً این نامه در تحلیل موضع‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی امام سجاد (ع) مورد استناد قرار می‌گیرد. از بررسی منابع و کتاب‌های متعدد چنین برمی‌آید که قدیم‌ترین منبع موجودی که این نامه را، البته بدون سند، نقل کرده کتاب تحف العقول تألیف ابن شعبه حرانی است. بررسی محتوایی نامه از عدم سازگاری تعابیر موجود در آن با سن، درجه انحراف…

چکیده: پیوند و انس امام سجاد (ع) با قرآن کریم، از برجسته‌ترین جنبه‌های حیات عبادی حضرت به‌عنوان «زین‌العابدین» است. بررسی این پیوند به‌منظور الگوگیری از سیره و روایات تفسیری ایشان، به دلیل احاطه حضرت بر تفسیر و تأویل قرآن، اهمیت بسیار دارد. امام سجاد (ع) معلم تفسیر در عصر تابعان به شمار می‌رود و سیره حضرت تجلی آیات نورانی قرآن، معرفت عظمت این کتاب آسمانی و مبین اهمیت آن در زندگی انسان است. روایات تفسیری امام زین‌العابدین (ع) افزون بر دویست و نود روایت است که گاه به شرح و تبیین آیات و گاه به موضوعات دیگر، از جمله بیان…

چکیده: در اين مقاله، مرحله دوم از نهضت كربلا كه دوره پيام‌‏رسانى و تثبيت ارزش‌‏هاى نهضت، به رهبرى امام سجاد (ع) می‌باشد، مورد بررسی قرارگرفته است. نويسنده، انتقاد شديد از موضع فريبكاران كوفى، مبارزه با حاكمان اموى، افشاگرى چهره بنی‌‏اميه، بيدارى افكار عمومى و معرفى اهل‌‏بيت عصمت و طهارت را از جمله سرفصل‌‏هاى تلاش سياسى امام سجاد (ع) در نهضت عاشورا می‌‏داند؛ و با اشاره به راهبرد سياسى امام (ع) در زنده نگه‌داشتن ياد و خاطره شهيدان كربلا، برانگيختن نهضت‏‌هاى خون‏‌خواهى حسينى پس از قيام را يكى از دست‌‏آوردهاى تلاش آن حضرت می‌‏شمارد. امام على بن الحسين(ع)، مشهور به زين…

چكیده: انسان، مستعد اتصاف به همه كمالات است. وصول به آنها در گرو تربیت صحیح مى‌باشد و براى رسیدن به هدف والاى قرب الى‌اللّه، باید بهترین شیوه‌ها را انتخاب نمود. به یقین، برترین روش‌ها كه مبتنى بر شناخت حقیقت انسان و همه ابعاد وجودى اوست، تنها در كلام و سیره انسان‌هاى كامل در هر عصر و زمان جست‌وجو مى‌شود و چنین انسان‌هایى براى همه عصرها و زمان‌ها جز معصومان كسى نیست. این مقاله با رویكرد نظرى و تحلیلى و با هدف آشنایى با روش‌هاى تربیتى «عفو» و «تغافل» امام سجاد (ع) بر اساس صحیفه سجادیه، دعاى ابوحمزه ثمالى و سیره…

چکیده طرح مساله: مردم سالاری امروزه به عنوان یكی از مهم ترین شاخص های معرف توسعه در عصر جدید به شمار می آید. از این رو گرایش به سمت دموكراتیك شدن فرهنگ یك جامعه گامی اساسی جهت رسیدن به توسعه پایدار است. در این بین شناسایی رابطه باورپذیری مردم سالاری و عوامل اجتماعی فرهنگی از اهمیت بالایی برخوردار است. روش: در این پژوهش، با استفاده از روش پیمایش و تكنیك پرسشنامه، نمونه ای به تعداد 385 نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان به صورت نمونه گیری سهمیه ای در نظر گرفته شد. یافته ها: پس از توزیع پرسشنامه و جمع آوری…

چكيده: انسان موجودى اجتماعى است. زندگى در اجتماع و روابط اجتماعى به تزاحم منافع و اراده‏‌هاى افراد منجر مى‌‏شود. براى حل اين مسئله، به يك نظام جامعى نياز است كه حقوق و تكاليف افراد را در رفتار و ارتباط با ديگران مشخص كند. اسلام نيز در باب مسئله حقوق و تكاليف اجتماعى، نظرى خاص دارد. يكى از شيواترين و جامع‌ترین عبارات در اين باب، مربوط به كلام امام سجّاد (ع) در رسالة الحقوق و نامه ايشان به برخى شيعيان است. پژوهش حاضر با توجه به كلام آن امام، سعى دارد نظامى از حقوق و تكاليف در روابط اجتماعى معرفى كند…