چکیده:
سیره فرهنگی امام علی (ع) به معنای، تحلیل و بررسی سیره، سنت و رهنمودهای امام علی (ع) است، که موجب کشف شیوه زندگی و عملکرد این انسان کامل و الگو گیری در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی میشود. بهرهگیری از نهجالبلاغه بهعنوان کارسازترین شیوه و روش برای آشکار نمودن سیره فرهنگی آن امام است. بخش اعظم بیانات و خطب امام (ع) در نهجالبلاغه و غیر آن، پند و اندرز و توجه دادن به ارزشهای فرهنگی و اخلاقی در جهت انسانسازی است؛ امام (ع) در زمینه فرهنگ قرآنی در جامعه تلاش زیادی کرد و مردم را در زمینه آموزش به قرائت و آموزش به عمل کردن به کلام الهی قرآن و تدبر در آن تشویق و ترغیب مینمود. در سیره فرهنگی امام (ع) یکی از بحثهای مهم، بحث تربیتی آن است که اصولی مورد نظر گرفته است که با جهتگیری به سمت آن، تربیت به بهترین وجه حاصل میشود و زمینهی رشد و تعالی فرد و جامعه را فراهم میکند و شیوههایی که به کار میبرد استعدادها را در جهت کمال شکوفا میگرداند. امام علی (ع) در حوزه اجتماع با رفتار و با گفتار خود فرهنگسازی کرده، بحث ارزشها و معاشرتها و… را مطرح کرده است. که قوام، استحکام و انسجام اجتماعی در هر جامعهای بسته به آن است در حوزه سیاست، فرهنگ مدیریتی و اصول حاکم بر نگرش مدیر را میتوان متأثر از نظام ارزشی حاکم بر آن جامعه دانست. در نتیجه میبینیم آن حضرت، همانقدر که به علم و فن در مدیریت اهمیت داده، به جنبه فرهنگی و توصیههای دینی و رعایت آن نیز توجه داشته است؛ یکی از مهمترین اقدامات فرهنگی بنیادی امام، اصلاح جامعه و تصحیح اندیشهها و باورهای منحرف و نادرست است، که با شیوهای مخصوص به خود و تلاشی بیوقفه، پیوسته بدین امر مهم همت گماشت که نتیجه آن فرهنگ انسانی و پربار علوی است. آن حضرت، در سراسر زندگی، خود را موظف به احیای فرهنگ قرآنی و سنت رسول خدا (ص) و به اجرا درآوردن رهنمودها و دستورات ایشان درصحنههای اجتماع میدانست. درنتیجه براثر چنین تلاش مهم و رسالت سنگینی است، که اسلام اصیل و حقیقی تا امروز پایدار مانده است.
کلیدواژهها:نهجالبلاغه، سیره فرهنگی، تربیت، اخلاق، ارزشها، معاشرت، مدیریت.
فصول پایاننامه:
این پایاننامه در سه فصل نگاشته شده است
فصل اول: «فرهنگ»
* بخش اول: کلیات فرهنگی
* بخش دوم: چرا فرهنگ اهمیت دارد؟
* بخش سوم: توسعه فرهنگی
* بخش چهارم: هجوم فرهنگ بیگانه و مقاومت در برابر آن
فصل دوم با عنوان «سیره فرهنگی امام علی (ع) در حوزه فرهنگ»
* بخش اول: امام علی (ع) و فرهنگ قرآنی
* بخش دوم: امام علی (ع) و تربیت
* بخش سوم: امام علی (ع) و ادبیات
* بخش چهارم: امام علی (ع) و تهذیب و عبادت
فصل سوم با عنوان «سیره فرهنگی امام (ع) در حوزه اجتماعی و سیاسی»
* بخش اول: ارزشها در سیره فرهنگی امام علی (ع)
* بخش دوم: سیره فرهنگی امام علی (ع) در اخلاق اجتماعی
* بخش سوم: سیره فرهنگی امام (ع) در مدیریت
* بخش چهارم: انحطاط فرهنگی بعد از رحلت پیامبر (ص) و روشهای برخورد امام علی (ع).