چکیده:
پژوهش حاضر به بررسی روند تشکیل سازمان وکالت در عصر ائمه و مهمترین علل شکلگیری این سازمان، محدوده فعالیت این نهاد، از بعد زمانی و مکانی و فراز و فرودهای آن پرداخته است. عوامل مؤثر بر تشکیل سازمان وکالت از امام صادق (ع) تا حضرت مهدی (عج) عبارتند از: 1- شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ائمه مقارن با حکومت عباسیان که جوی توأم با خفقان و ظلم ایجاد نموده بودند؛ 2- در سایه سختگیریها و محدودیتهای عباسیان، ارتباط ائمه با شیعیان، به جهت حفظ جان ائمه و شیعیان و ممانعت از حساسیت بیشتر حکومت، توسط وکلا صورت میگرفت؛ 3- وظیفه جمعآوری وجوهات شرعی چون خمس و زکات و درآمد موقوفات بر عهدهی وکلای امانتدار و معتمد ائمه بود؛ 4- برای ورود به عصر غیبت امام زمان (عج) و عدم حضور رهبر شیعیان در بین مردم زمینهسازی قبلی لازم بود که این وظیفهی خطیر را ابتدا ائمه پیش از ایشان و در رتبههای پایینتر و به دستور و امر ائمه، وکلا انجام میدادند. این سازمان فعالیت خود را از زمان امام صادق (ع) آغاز کرد و تا پایان عصر غیبت صغری فعال بود. در این زمان بود که با مرگ نایب چهارم، علی بن محمد سمری عمر این سازمان نیز به پایان رسیده و جای خود را به نهاد ولایت فقیه داد. برای حصول به اهداف پژوهش، تحقیق به روش توصیفی – تحلیلی با تکیه بر تحقیق کتابخانهای و منابع اصلی مربوط به مهدویت و این سازمان صورت گرفته است که جمعآوری و تکمیل دادهها، تدوین، تجزیه و تطبیق اطلاعات سپس دستهبندی و طبقهبندی آنها و سرانجام استنتاج مطالب، روش تحقیق در این پژوهش بوده است.
کلیدواژهها: وکالت، ائمه، ولایت، عملکرد.
فصول پایاننامه:
این تحقیق در شش فصل ارائه شده است:
فصل اول: «کلیات»
* بیان مسئله
* اهداف پژوهش
* پرسشهای پژوهش
* فرضیات پژوهش
* منابع تاریخی
فصل دوم: «بررسی مفاهیم مربوط به وکالت امامان شیعه»
* وکالت
* سفارت
* تفاوت وکالت و سفارت
* باب
* تفاوت وکالت و باب
فصل سوم: «علل تشکیل سازمان وکالت»
* شرایط سیاسی و فرهنگی عصر ائمه (ع)
* وسعت قلمرو دنیای اسلام
* ارتباط میان امام و شیعیان
* دلایل مالی
* ضرورت حل مشکلات فرهنگی و اجتماعی شیعیان
* آمادهسازی شیعیان برای ورود به عصر غیبت
* علل عدم تشکیل سازمان وکالت از زمان امام علی (ع) تا امام باقر (ع)
فصل چهارم: «کلیاتی پیرامون سازمان وکالت و نهاد ولایت»
* تاریخچه تشکیل سازمان وکالت
* ساختار سازمان وکالت
* شیوههای عملکرد هر یک از اعضای سازمان
* ویژگیهای وکلا
* اسامی وکلا
* وکلای مذموم
* شیوههای برقراری ارتباط وکلا با ائمه و مردم
* مسئله غیبت امام زمان (عج)
* ولایت و فقاهت، ثمره وکالت
فصل پنجم: «محدوده فعالیت وکلا در عصر ائمه (ع)»
* ناحیه جزیرةالعرب
* ناحیه عراق
* ناحیه ایران
* ناحیه شمال آفریقا
فصل ششم: «نتیجهگیری و پیشنهادات»
* نتیجهگیری
* موضوعات پیشنهادی.