مقالات

چکیده: عبودیت گوهر اساسی دین است و همه معارف و احکام دینی برای تحقق عبودیت خدای سبحان است و غایت خلقت نیز چیزی جز عبودیت نیست. از طرف دیگر قوام وجود آدمی به عقل اوست و مخاطب خداوند و عامل اجرای اوامر و نواهی عقل است، بنابراین تحقق عبودیت جز با واسطه عقل امکان ندارد. اما همان‌گونه که علم و ادراک در عالم هستی دارای درجات و مراتب است عبادت نیز دارای درجات و مراتب است. عبودیت تکوینی یا عبادت بالاضطرار همه عالم موجودات را شامل می‌شود و عبادت بالاختیار مختص موجودات خودآگاه است و مراتب ادراک با مراتب عبودیت…

چکیده: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی شاخص آرزو در میان نمونه‌ای از دانشجویان ایرانی انجام شد. روش این پژوهش توصیفی-پیمایشی از نوع ابزارسازی بود. 502 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور شهرستان لنگرود به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و شاخص آرزو (AI؛ کیسر و رایان، 1996)، مقیاس خودشناسی انسجامی (ISK؛ قربانی، واتسن و هارگیس، 2008)، مقیاس شفقت خود-فرم کوتاه (SCS-SF؛ ریس و همکاران، 2011)، مقیاس خودشیفتگی مارگولیس-توماس (MTNS؛ مارگولیس و توماس، 1980) و مقیاس حرمت ‌خود رزنبرگ (RSES؛ رزنبرگ، 1965) در میان آن‌ها اجرا شد. تحلیل عامل تأییدی مرتبۀ دوم نشان داد که ساختار عاملی…

چکیده: در فرهنگ اسلامی، شرم و حیا خصلتی اصیل و ارزشمند محسوب می‌شود و ریشه در فطرت انسانی دارد. در مقابل، در فرهنگ‌های غیراسلامی، بی‌حیایی و بی‌شرمی کمال محسوب می‌شود. در اخلاق اسلامی خوف و رجا از یک‌سو، به معنای شناخت و قدردانی از نعمت سلامتی، صحت و نعمت‌های بی‌پایان خداست و از سوی دیگر، به معنای شناخت این حقیقت است که خدای متعال با توبه کردن انسان، می‌تواند از لغزش‌های وی درگذرد و بر نعمت‌های او بیفزاید. این هر دو، آدمی را مستعد توبه واقعی و دریافت رحمت الهی می‌کند. طبیعی است کسانی که به دنیا آلوده‌اند، لذایذ دنیوی…

چکیده: این مقاله شرح و تفسیری بر مناجات «امیدواران» امام سجاد «علیه‌ السلام» می‌باشد. «آرزو» درخواست امری دور از دسترس است که تحقق آن نیازمند تلاش مضاعف باشد، ولی «رجا» و «امید» درخواست اموری است که مقدمات آن فراهم می‌باشد. هر چند آرزوی طولانی به خودی خود، مذموم نیست و از کلام امام سجاد «علیه‌ السلام» به دست می‌آید که این‌گونه آرزوها در امور معنوی مطلوب است، اما در امور دنیایی آرزوهای بلند مذموم و ناپسند است. شایسته است آن‌گاه که بنده مقابل خدای متعال قرار می‌گیرد، همه نعمت‌های دنیوی و اخروی را از او بخواهد؛ درخواست آرزوهای بلند از…

چکیده: مجموعه صفات نفسانی و آداب رفتار، و مقرراتی که تنظیم کننده رابطه بنده با خداست، اخلاق بندگی می‌باشد، که هم فضائل و هم رذائل را در بر می‌گیرد. اخلاق بندگی دارای اصولی بنیادی است، که اگر رابطه انسان با خدا، بر جهات ارزشی و مثبت آن استوار باشد، فضیلت محسوب شده، موجب سعادت و کمال وی است، و اگر بر ابعاد منفی آن؛ یعنی پایه‌های ضد ارزشی استقرار یابد، رذیلت به شمار آمده، موجب انحطاط و سقوط وی خواهد شد. در مقاله حاضر، اساسی‌ترین زیرساخت‌های اخلاق بندگی، در دو بخش ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها، بررسی گردیده و با استناد…