مقالات

چکیده از مباحثی که لازم است ارتباط آن با وحی مورد بررسی قرار گیرد، بحث مکاشفه عرفانی است. در این نوشتار سعی شده با استفاده از کُتُب لغت و آیات قرآن و کلمات عرفا به سنجش این ارتباط توجّه شود و از آنجا که شناخت چیزی با تفکّر در آثار آن است، کشف عرفانی در مرتبه وحی نمی‌ایستد که شناختی عمیق‌تر و همه‌جانبه است و از این جهت هیچ عارف راستینی ادّعای وحی و نبوّت نداشته است و ابن‌عربی نبوّت تشریعی را متاعی ویژه می‌داند که دست عارفان از آن کوتاه است. در ادامه، تفاوت‌های معرفت عرفان با علوم وحیانی…

چکیده یکی از مسائلی که از دیرباز آدمیان را به تأمّل فراخوانده، مسئله جبر و اختیار است. پرسش اساسی در این بحث آن است که آیا انسان، دست‌کم در برخی اعمال خود، مختار است یا آنکه مجبور است و هیچ اختیاری ندارد؟ همچنین دلالت‌های تربیتی آن کدام است؟ به گواهی تاریخ، آزادی یکی از خواسته‌های همیشگی بشر بوده است. مردم در سراسر جهان فریاد آزادی سر داده‌اند و اقبال آنها به سوی جوامع دارای آزادی بیشتر است. ما طالب آزادی هستیم؛ زیرا امکان برآورده کردن هرچه بیشتر تمایلات و خواست‌های ما را مهیّا می‌کند. یک انسان آزاد می‌تواند هر گونه…

چکیده یکی از مباحثی که مرتبط با بحث عدل می باشد، گفتگو از شرور و بلایایی است که در حیات آدمی به چشم می آید. چگونگی ارتباط این دو با هم پهنه ای از آراء و نظرات گوناگون را پیش روی هر محققی می نهد. در این مکتوب ابتدا رایج ترین نظرات در این رابطه که غالباً از سوی فلاسفه و عرفا اظهار شده اند بیان و سپس به بررسی و نقد آنها پرداخته شده است. نگارنده بر آن است که به دور از توجیهات ارائه شده در اینگونه نظریات و برگشت به پله نخستین فهم که حجت بر بندگان…

چکیده : امروزه حجم انبوهی از چالش‌ها و تهدیدها، کانون خانواده را در معرض تضعیف و اضمحلال قرار داده است. آموزه‌های دین اسلام کامل‌ترین راه حل برای برون رفت از مشکلات پیش روی خانواد ده معاصر است. در این راستا آموزه‌های رضوی مجموعه کاملی از این معارف و احادیث گرانقدر است که می‌تواند بهترین و جامع‌ترین الگوی مطابق با فطرت برای خانواده معاصر باشد. آموزه‌های رضوی از یک طرف به آسیب شناسی روابط زوجین می‌پردازد و از طرف دیگر راهکارهای تقویت روابط طرفین را برای دستیابی به سعادت بیان می‌فرمایند. از آنجا که زن و شوهر رکن اصلی خانواده را…

چکیده: اصلاح الگوی مصرف به معنای نهادینه كردن بهره برداری معقول از منابع و امكانات موجود است. نویسنده نخست به تفاوت رویكرد فلسفی و دینی اعتدال اشاره می كند و پس از آن، اعتدال در مصرف را از نگاه امام رضا به همراه شاخص ها و مصادیق آن بررسی می نماید. وی عقیده دارد در منظر امام اعتدال مبتنی بر مناسبات عقلانی و وحیانی است. از این رو ابعادی فراخ تر از رویكرد فلسفی دارد و از جزئی ترین تا مهم ترین موضوعات زندگی انسانی را در برمی گیرد. کلیدواژگان: اسراف ، میانه روی ، اعتدال فلسفی ، اعتدال دینی…

چکیده مقاله حاضر میان هروی در سیره اهل بیت(ع) را برای ارائه معیار و الگوی مناسب در سبک زندگی اسلامی مورد بررسی قرار داده است. ضرورت این تحقیق در ارائه معیار برای نیفتادن در دام افراط و تفریط و آسیب‌های اخلاقی در جامعه اسلامی است. سبک زندگی یکی از اصول سبک زندگی اسلامی «میانه روی» دارای مبانی، اصول و نمودهایی است که می باشد. در این راستا، این مقاله با ارائه تحلیلی بر معنای سبک زندگی و تعیین دامنه معنای میانه روی، شاخصه های میانه روی در سخن و سیره معصوم (شامل: حق محوری، به هنگامی و مقتضای حال، شمول…

چکیده واژه‌ی «جهل» که اساس اصطلاح «جاهلیت» را تشکیل می‌دهد در نزد بیشتر واژه‌شناسان در مقابل «علم» و از منظر برخی از آنان در مقابل «حلم» قرار می‌گیرد، لکن در عرف آیات قرآن نقیض اصلی کلمه‌ی «عقل» است، به گونه‌ای که با تحلیل آیات متحد الموضوع به این مهم رهنمون می‌شویم که علم ماده‌ی تعقل است و حلم نیز از مسببات و جَلَوات عقل به شمار می‌رود؛ از این‌ رو در چشم‌انداز قرآن جاهلیت به تمامی امور مخالف علم و عقل اطلاق می‌شود و اگرچه کاربرد اولیه‌ی آن دوره‌ی زمانی پیش از بعثت را مطمح نظر قرار می‌دهد، اما فرهنگی…

بخشی از مقاله: “یجعل له مخرجا و یرزقه من حیث لا یحتسب و من یتوکل علی ا…” (طلاق/آیات 3-2) از منظر اجتماعی برای رسیدن به عدالت اجتماعی، سیاست‌های اقتصادی باید به گونه‌ای تدوین شود که طبقه متوسط نیز رشد نماید و شکاف طبقاتی عمیقی در جامعه به وجود نیاید و در این راستا مفهوم «سبد کالا» به عنوان یک شاخص برای‌ تعیین قدرت خرید و سایر تصمیم‌های اقتصادی به کار گرفته می‌شود. برای «خودپرورشی» صاحب نظران تلفیقی از مهارت‌های خودمدیریتی، مدیریت مسیر پیشرفت، مدیریت تضاد، مدیریت‌ مالی شخصی و مدیریت زمان را ضروری می‌دانند و یک مدیر نیز برای این…

چکیده مقاله: سلسله تفکرات، ارزش ها، اعمال و رفتاری که به چگونه زیستن جهت می دهد سبک زندگی نامیده می شود. سبک زندگی دینی در جوامع مسلمان بر اثر عمل به آداب، اخلاق و اعتقادات دینی به دست می آید و در نتیجه عمل به تعالیم دینی حاصل می شود. در عصر غیبت امام مهدی (عج) باید به دنبال الگویی از سبک زندگی شیعی بود که مبتنی بر باورداشت به مساله انتظار و بازگشت امام باشد. اعتقاد به حقانیت و مشروعیت امام مهدی (عج) و انتظار بر شکل گیری جامعه توحیدی که مبتنی بر حاکمیت ایشان است. و این امر…

چکیده ایجاد اعتدال در قلمرو نفس از دغدغه های اساسی فلاسفۀ اسلامی می باشد. مسئله این است: بحث از اعتدال در قلمرو نفس آدمی از چه جایگاهی در دستگاه فلسفی و حکمت عملی فیلسوفان اسلامی برخوردار است و چه نقشی در زندگی فردی و مدنی و سیاسی ایفا می کند و مراد از آن چیست؟ و ادعا این است: که اعتدال وجود توازن و تعادل بر قوای نفس است که از طریق حاکمیت عقل و شرع بر دیگر قوای نفس حاصل می شود در عین حال که اعتدال شرط کمال نفس و پایۀ همه فضایل مدنی و سعادت نفسانی می…

چکیده: نوشته‌ای حاضر تحقیقی درباره تعریف استغفار، چگونگی آن و آمرزش‌طلبی انبیاء است که خود دارای تفاسیر گوناگونی است. اعتراف پیامبران به گناه و آمرزش‌ طلبی آنان با متابعت از اوامر مولوی خدا در تضاد نیست. دلائل عقلی، روانی و قرآنی فراوانی مبنی بر عصمت پیامبران و عدم ارتکاب آنها به گناه در دست است و در صورت وجود مطالبی مبنی بر ارتکاب آنها به گناه، باید آن مطالب را به تاویل برده و حمل بر گناه مصطلح نکرد. این بحث در مورد آمرزش‌طلبی اولیا الهی نیز مطرح است، چنانچه کلمات و دعاهای ائمه (علیهم‌ السلام) و مناجات‌های آن بزرگواران…

چکیده: یکی از واژگان کلیدی در عرفان، «ذکر» و به یاد خدا بودن در همه اوقات و همه اعمال است. ابن عربی مطابق این معنا، ذکر را به «همراه مذکور بودن» تعریف می کند. استفاده از واژه ذکر بیان گر رابطه دوسویه خدا و انسان است. به نظر ابن عربی، ذکر با نبوت پیوند دارد، زیرا این وظیفه پیامبران است که خدا را به یاد مردمان بیاورند. به عبارت دیگر، آنان «مذکّر» خدا از جانب خدا هستند. لازم به یاد خدا بودن این است که یگانگی و حقیقت مطلق و بی نهایتش را محور اندیشه، گفتار و کردار قرار دهیم….