مقالات

امام صادق(ع) هشتمین ستاره فروزان آسمان عصمت، و ششمین اختر تابان سپهر امامت و ولایت در هفدهم ربیع ‏الاول سال ۸۳ هـ.ق در مدینه چشم به جهان گشود، و در ۲۵ شوّال سال ۱۴۸ در ۶۵ سالگی به دستور منصور دوانیقی (دوّمین طاغوت عبّاسی) مسموم شده و به شهادت رسید. در زندگی سراسر افتخار او، دو موضوع همچون دو جریان همیشگی با پرتلاش‏ترین شکل در رأس موضوعات دیگر دیده می‏شد، که هر دو در یک صراط قرار داشته و تکمیل کننده همدیگر بودند که عبارت ‏اند از: طاغوت زدایی و نشان دادن چهره اسلام ناب؛ اسلام محمّد(ص) و علی(ع). آن…
چکیده این واقعیت که سیاست علمی است که در چارچوب اصول اعتقادی و شرایط و مقتضیات زمانی شکل می گیرد، ما را به آنجا رهنمون می شود تا بپذیریم که تلقی های واحدی از علم سیاست در عالم خارج وجود ندارد و متناسب با مکاتب و شرایط شاهد شکل گیری دیدگاه ها و نظریه های مختلفی در این زمینه می باشیم. رویکرد نگارشی مقاله حاضر مقید به اصول و مبانی مکتب جعفری که بر گرفته از سیره مبارک امام جعفر صادق (ع) می باشد و در آن سعی شده تا به این پرسش اساسی پاسخ داده شود: سیاست از حیث…
چکیده مسئله «توحید» و شبهات مطرح‌شده در این خصوص، از مهم‌ترین پرسش‌های تاریخی در طول بشریت بوده است و فرستادگان الهی تلاش‌های بسیاری برای پاسخگویی و تبیین این موضوع کرده‌اند. در پژوهش حاضر تلاش شده است با استفاده از روش «تحلیل محتوا»، موضوع چگونگی اثبات خالق و صانع و وحدانیت خداوند متعال در میان مناظرات امام صادق(ع) با ابن‌أبی‌العوجاء واکاوی شود. ابن‌أبی‌العوجاء یکی از زندیقان معروف در عصر امام صادق(ع) با نگرش ماتریالیستی بوده که چندین مناظره جدی در موضوعات مختلف دینی با حضرت داشته است. وجه نوآوری این پژوهش استفاده روشمند از روش «تحلیل محتوا» با رویکرد کیفی به‌عنوان…
چکیده پذیرش وجود لایه­‌های معرفتی برتر و لوازم آن، اهمیّت جایگاه اسرار در رسیدن به فهم دقیق از معارف ‏دینی را جلوه­ گر می­سازد. نگاشتۀ حاضر می­کوشد با رویکردی توصیفی–تحلیلی و با استفاده از داده‌­های ‏کتابخانه‌­ای، پس از بررسی معناشناختی سرّ و اشاره به خاستگاه آن در اسلام، دلایل استفادۀ پیشوایان شیعه ‏از اسرار را بیان دارد؛ سپس به اهمیّت واکاوی مسئلۀ سر و انتقال بخشی از اسرارِ موجود در میان ‏مجموعۀ معارفِ اهل بیت «علیهم السلام» می­پردازد؛ هم­چنین زوایای ایجابی و سلبی اسرار و افشای آن را نمایان ‏می­سازد تا با اثبات لایه­‌های متناظر آموزه‌­های شیعی، به پیامدهای آن…
چکیده: یکی از خاورشناسان شیعه پژوه معاصر، اتان کلبرگ (Etan Kohlberg) است. وی در مقاله‌ای با عنوان «برخی دیدگاه‌های شیعه امامیه در باره مساله تقیه» با رویکردی روایی _ تاریخی به تبیین رویکرد امامیه در باره مفهوم تقیه پرداخته است. مباحث او در این زمینه، طیفی از مسائل روایی _ کلامی و تاریخی را شامل می‌شود که از آن جمله می‌توان به تاثیرات آموزه تقیه بر حدیث شیعه و مرزبندی اخباریان و اصولیان اشاره کرد. او در تحلیلی خودساخته، حرمت به کارگیری تقیه را در برخی مناسک ناشی از حس تمایزطلبی ائمه _ علیهم‌ السلام _ برآورد کرده است. در…
چکیده هدف این پژوهش، طراحی، ساخت و اعتباریابی مقیاس تکبر – تواضع براساس قرآن کریم و روایات پیامبر و اهل بیت(ع)، به منظور سنجش رذیله اخلاقی تکبر و فضیلت اخلاقی تواضع بود. بدین منظور، ابتدا آیات و روایات مرتبط مورد مطالعه، دسته بندی و مفهوم شناسی شد و پس از طی مراحل ساخت و اعتبارسنجی، پرسش نامه ای 31 گویه ای بین 475 دانشجو و طلبه، که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، اجرا شد. برای بررسی روایی مقیاس، از روش های روایی محتوا (نظر کارشناسان) و تحلیل عاملی (اکتشافی و تأییدی) استفاده شد. میزان 38/ 94 درصدی موافقت کارشناسان…
چکیده: شناخت خصوصیات و ویژگی‌ های نیروی انسانی، از جمله مولفه‌ های تکبر و دنیاگرایی، از عوامل موثر بر کارایی سازمان‌هاست. این پژوهش، با هدف تعیین میزان رابطه تکبر و دنیاگرایی بر اهمال‌ کاری سازمانی انجام شد. روش پژوهش، توصیفی و با روش همبستگی است. نمونه شامل 403 نفر (117 زن و 286 مرد) بود که به صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای در سازمان‌ های شهر تهران انتخاب شدند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، از روش همبستگی و تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که بین هر یک از ابعاد تکبر و دنیاگرایی با اهمال‌کاری سازمانی رابطه وجود داشت….
چکیده پژوهش حاضر با روش تحلیلی توصیفی، و با هدف بررسی ارتباط میان مفاهیم روان شناختی و اخلاقی، به تبیین رابطه کبر و خودشیفتگی با دیدگاه روان شناختی پرداخته است. در این پژوهش، ابتدا مفهوم «کبر» از منظر قرآن و روایات و همچنین نظر علمای اخلاق، و نیز مفهوم «خودشیفتگی» از نظر روان شناسان مورد بررسی قرار گرفته و سپس علایم، اقسام، علت شناسی، نشانه شناسی، طیف شناسی و درمان آن دو، تبیین و با هم مقایسه شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که کبر و خودشیفتگی همپوشی قابل توجهی دارند و رابطه آنها در نشانه شناسی بیشترین تطابق…
چکیده پیش از بررسی جهت و دلالت روایت بایستی از اصل صدور آن از معصوم مطمئن شد و بی گمان عرضه روایات بر قرآن کریم کارسازترین تدبیر در حصول این اطمینان است. در این روش تأیید حدیث به وسیله شواهد قرآنی حجتی بر صدور حدیث از معصوم می باشد و ناسازگاری با کتاب خدا دلیل اخلال در نظام صدور و نقل آن روایت است. اندیشمندان این روش را از جهات مختلف مورد بررسی قرار داده اند اما به دلیل کمی نمونه های عینی از روایات عرضه شده بر قرآن دیدگاه های متفاوتی را در مورد این معیار بیان داشته اند….
چکیده یکی از مسائل اجتماعی حاضر به ویژه در کشورهای اسلامی، مسئله اشتغال و شرایط حضور زنان در جامعه می باشد. مقاله حاضر به روش تحلیل محتوا به دنبال بررسی تجربه تاریخی اشتغال زنان در صدر اسلام می باشد. در ابتدا مشاغل بانوان در صدر اسلام احصا شده، بدین نتیجه می رسد که دارای طیف گسترده ای از شغل های کاملاً زنانه تا شغل های به ظاهر مردانه هستند. برای تحلیل مشاغل، شاخصه هایی که در مشاغل بانوان می تواند اهمیت داشته باشد، احصا و میزان فراوانی آنها در اشتغال بانوان در صدر اسلام بررسی شد و بر این اساس…
چکیده کار و تلاش از عناصر مهم در تحقق سبک زندگی اسلامی است و از ارکان یا عناصر مقوم تمدن نیز به شمار می رود، اما مسلمانان در سده های اخیر با پدیده کم عملی و کم کاری مواجه بوده اند که شاید یکی از علل آن بی توجهی به روش صحیح عمل کردن و در نتیجه نرسیدن به اهداف و ایجاد سرخوردگی بوده است، از این رو، استخراج روش صحیح انجام عمل که در منابع روایی ذکر شده است، می تواند گامی در رفع موانع عمل گرایی در سبک زندگی مسلمانان باشد، خصوصاً «عمل گرایی کارگزاران». این پژوهش با…
چکیده در این نوشتار، ماهیت، معنا و مفهوم کار و کارآفرینی، خلاقیت و نوآوری، ویژگی‏ های یک کارآفرین و انواع کارآفرینی اجتماعی در قرآن و روایات به بحث گذارده شده است. روش انجام پژوهش توصیفی از نوع تحلیل اسنادی است. عمده ‏ترین یافته‌ های پژوهش عبارت‌‏اند از اینکه؛ اولاً آیات قرآن درباره کار و کوشش در قلمرو حیات به قدری فراوان و متنوع است که با کمال صراحت می توان گفت، اسلام دین کار و کوشش است، به طوری که در آموزه‏ های قرآنی و روایی، کار در ردیف عبادت آمده است. ثانیاً خداوند اولین خلاق و نوآور جهان خلقت…
خروج از نسخه موبایل