مقالات

چکیده: موضوعی که در این مقاله و چهار قسمت‌ متوالی به منظر شما خوانندگان محترم تقدیم‌ می‌گردد یکی از موضوعات مبتلا به فردی، اجتماعی، اقتصادی و تربیتی است. قرآن کریم‌ دو نوع فرهنگ و زندگی را پیش روی مخاطبان‌ خود ترسیم نموده است. یکی فرهنگ و زندگی‌ تکاثری و دیگری فرهنگ و زندگی کوثری‌ است. سرفصل این دو نوع فرهنگ و زندگی‌ اگرچه از سوره‌های تکاثر (یک‌صد دومین‌ سوره قرآن در جزء سی) و سوره کوثر (یک‌صد و هشتمین سوره قرآن) نشئت‌گرفته ولیکن‌ به‌نوبه خود حجم وسیعی از آیات وحیانی و روایات معصومین (ع) را به خود اختصاص داده است….
حج، وسیله تقرّبِ به خدا و پناهگاه معنوی برای انسان‌هاست؛ زیرا آدمی با فریادِ «لَبَّیْکَ اللّهُمَّ لَبَّیکَ» زمزمه عاشقانه و شورانگیز از عُمق روح و روان خود، سر می‌دهد و دردهای درون خود را با خدای مهربان، در میان می‌گذارد و با او راز و نیاز می‌کند و با گوشِ دل نوازش‌های کریمانه «رَبُّ البَیْت» را می‌شنود. آری! با پناه بردنِ به خدا آدمی آرامش روحی می‌یابد و چون به خدا توکّل می‌کند، برای مبارزه با سختی‌های حیات آماده می‌شود. کسی که حج به جا می‌آورد و مناسک حج را انجام می‌دهد، باید در او انقلابِ روحی به وجود آید…
چکیده: سرزمین شام از صدر اسلام، محل تجمع و سکونت پیروان فرقه‌های مختلف اسلامی بوده است. فرق مختلف شیعه نیز از سده‌های اولیه هجری در این سرزمین حضور داشته‌اند و حتی در برخی دوره‌های تاریخی، موفق به ایجاد حکومت شیعی شده‌اند. از نظر فکری نیز در برهه‌ای از تاریخ، منطقه جبل عامل، یکی از مهم‌ترین مراکز علمی و فقهی شیعه بوده است. این مطالب نشان‌دهنده اهمیت بررسی تاریخ و اعتقادات شیعیان این سرزمین است. یکی از راه‌هایی که می‌تواند به شناخت تاریخ، جامعه و اعتقادات دینی مردم یک منطقه کمک کند، مطالعه و بررسی زیارتگاه‌ها و نقاط مقدس آن مردم…
چکیده: کم‌توجهی پژوهشگران به امام زادگان، زمینه‌ساز بروز خلاف واقع‌ها و لغزش‌ها در معرفی امام زادگان شده است. نویسنده در نوشتار حاضر سعی دارد لغزش‌هایی را که در معرفی امام زادگان قم مشاهده کرده، بیان دارد. به اعتقاد وی منشأ اصلی بخشی از اشتباه‌ها، لغزش در بعضی نسخه‌های تاریخ قم است. از این‌رو، نویسنده ابتدا اشتباهات مربوط به حضرت معصومه (س) و امام زادگان بی‌واسطه و سپس لغزش‌ها در خصوص امام زادگان با واسطه را ذکر می‌کند.
چکیده: موضوع سرمایه و انباشتن آن در جامعه‌ی بشری از جمله مشکلات ویرانگر در همه‌ی اعصار بوده است. امروزه به واسطه‌ی ابزارهای جدید، محاسبه‌های رایانه‌ای، ماشینی شدن ابزارهای تولید و مصرف، دامنه‌ی تخریب و تأثیرگذاری این بیماری بزرگ اجتماعی، بسیار عمیق‌تر شده است. از رهاوردهای شوم آن می‌توان به جنگ‌ها و نابسامانی‌های گسترده در ابعاد اجتماعی که از طریق انباشتن سرمایه و ایجاد نظام سرمایه‌داری است، اشاره کرد. در این نوشتار که به روش توصیفی – تحلیلی سامان یافته، سعی شده تا نظام سرمایه‌داری و تکاثرگرایی که از جهت مفهومی، مصداقی و کاربرد قرآنی، همان فزون‌طلبی، برتری‌جویی و پیشی گرفتن…
چکیده: قیام محمد بن عبدالله محض ملقب به نفس زکیه نخستین قیام علوی دوره‌ عباسی است. این مقاله نگاهی است به شکل‌گیری و ماهیت این قیام از زوایا و منظره‌های‌ مختلف و طرح دیدگاه‌های عمده در این موضوع. در این مقاله به نقش پیشوایان اهل سنت و معتزله و شخصیت‌هایی چون امام‌ صادق (ع)، ابوسلمه، عبدالله محض و همچنین به آثار و نتایج این قیام اشارتی رفته است.
چکیده: جستجوی درک آمیز هم‌نشینی امام‌زاده‌ها با آب و درخت راهی است که این مقاله بدان گام نهاده است. جذابیت‌های این راه علاوه بر تقدس امام‌زاده‌ها و جایگاه معنوی و روحانی آن‌ها، معطوف به ریشه‌های اساطیری و ارزش‌های نمادین آب و درخت نیز می‌باشد. بی‌دلیل نیست که مدفن امام‌زاده‌ها با آب و درخت پیوند خورده است و مکانی معنوی برای تجلی امر قدسی و تجربه آن فراهم‌ شده است. این مقاله ضمن بیان جایگاه آب و درخت در رویکردی اساطیری و به‌ مثابه نمادهایی جهانی که به تعبیری ریشه در ناخودآگاه جمعی انسان‌ها دارند، به وصف ارزش‌های نمادین آن‌ها در…
چکیده: حضرت عبدالعظيم بن عبداللّه بن على بن حسن بن زيد بن حسن بن على بن ابى طالب(ع) كه به عبدالعظيم حسنى شهرت يافته از جمله عالمان و راويان بزرگ حديث شمرده مى شود كه جايگاه والايى را در بين محدثان عصر خويش و عصر متأخر احراز كرده است؛ اساتيد برجسته، و همچنين شاگردان بزرگ وى بهترين شاهد بر اين مدعا هستند. اين جايگاه رفيع روايى موجب شده تا روايات ايشان مورد توجه مؤلفان جوامع حديثى قرار گيرد، و حتى برخى از ايشان، روايات آن حضرت را گرد آورده، «مسند جامع روايات» ايشان را تأليف كرده اند. اين مقاله بر…
چکیده: مزارنگاری در ایران و برخی از سرزمین‌های اسلامی پیشینه طولانی دارد. بنیاد آرامگاه بر فراز قبور سلاطین و سرداران و بزرگان به منظور بزرگداشت و حفظ نام آنان در سطح زمین و یا حجاری یک دخمه درون یک محوطه به مثابه اتاقی در سینه کوه در طول چندین قرن از سنت‌های اصیل ایرانیان است؛ که از آن جمله است بنیان تخت سلیمان یعنی مقبره کورش در پاسارگاد. در دوران اسلامی نیز همین سنت نسبت به تربت ائمه معصومین و احفادشان عمل می شده است. بنابراین هر قبه و بارگاهی که در کشور عراق بر سر پا است در واقع…
چکیده: به مناسبت ای که آخر این ماه بنابر آنچه معروف است شهادت حضرت ابی جعفر باقر بود چند کلمه ای نسبت به این بزرگوار که امام پنجم ما هست عرض کنم و آن یک روایتی است که مرحوم شیخ حر عاملی در اثبات الهداة از دو طریق نقل فرموده و در تنقیح المقال هم این داستان را از دو طریق دیگر از کشی در رجال کَشی که از فحول علما شیعه است به دو طریق دیگری از شیخ صدوق ایشان هم نقل فرموده اند…
چکیده هدف نویسنده در این مقاله، نقد مقاله «زن در روایات حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)» می باشد. مقاله مذكور در بیست و هفتمین شماره از مجله علوم حدیث، منتشر شده است. برخی از مباحثی كه در این مقاله به نقد آن ها پرداخته شده عبارتند از: اعتبار سهل بن زیاد كه در سند حدیث معراج قرار گرفته است، سند حدیث معراج، اعتبار خبر صحیح السند مانند حدیث معراج، مفهوم و مفاد حدیث مذكور، و مواردی از این قبیل.
چکیده: شخصیت های بزرگ به گونه ای هستند که هر چه به آنان نزدیک تر شوی و ژرف تر بنگری بیشتر به آنان ارادت می ورزی و ارزشمندی و ارجمندی آنان بیشتر متجلی می گردد تا آنجا که سرسپرده آنان، می شوی و عشق به آنان همه وجودت را فرا می گیرد حضرت عبدالعظیم حسینی(ع) نمونه ای از این شخصیت هاست در ابتدا می پنداری او را شناخته ای که این اندازه در چشم تو بزرگ شده است ولی هر چه بهتر کاوش می کنی ابعاد شخصیت وی را می شکافی بیشتر تحت تاثیر او قرار می گیری…
خروج از نسخه موبایل