مقالات

چکیده مسئله نیازمندی انسان به دین، از مسائل جدید در حوزه دین شناسی می‌باشد که تکیه عمده آن بر تأثیرات دین در رفع انواع نیازهای فردی و اجتماعی است. این مقاله با رویکردی جدید بر آن است تا انواع دیگر ارتباط میان دین و نیازهای انسان را که اندیشمندان حوزه‌های مختلف فکری، به نوعی به آن‌ها معتقد بوده‌اند؛ استخراج کرده و از دیدگاه آیات قرآن کریم مورد نقد و بررسی قرار دهد. در نهایت نیز با استناد به آیات قرآن کریم، دیدگاه مکتب الهی اسلام را در این باب جویا شده که بر این اساس، این دیدگاه با فطری دانستن…

چکیده در زمینه نقوش شکار در دوره عیلام نو و نمونه‌های هم‌زمانِ بین‌النهرینیِ آن همواره خلأ پژوهش وجود داشته است؛ به همین دلیل و با توجه به این ضرورت، مدارک و منابع موجود بررسی شد. این تحقیق دوره زمانی 650-1000 ق. م را دربر می‌گیرد و با نگرشی بر مهرهای استوانه‌ای و نقوش برجسته هم‌زمان در این مناطق انجام شده است. با مطالعه 29 مهر استوانه‌ای و 18 نقش برجسته به وجود اشتراک‌هایی در صحنه‌های حیوانات شکارشده، سبک شکار، ابزار شکار و جنس آثار پی می‌بریم. در این بررسی مشخص شد که در نقوش شکارِ دوره عیلام نو، علاوه بر…

در این مقاله، با بهره گیری از قرآن کریم، متون فقهی و قوانین اسلامی، حقوق حیوانات بررسی و ارزیابی و برای هر یک از موارد نمونه هایی ذکر شده است. در بخش اول مقاله، جایگاه حیوانات در قرآن مورد بررسی قرار گرفت. در بخش دوم، به نظرات فقهـا در ارتباط با حقوق حیوانات اشاره شد. فقه اسلامی اشارات ظریف و مهمی در این موضوع دارد که این اشارات حاوی نکتـه هـای اخلاقی فراوانی است. در بخش سوم به قوانین مرتبط با حقوق حیوانات اشاره شد؛ سپس با بیان ضعف قوانین جاری در تناسـب با نظرات فقها و بی توجهی مردم…

در این مقاله، نخست مقدمه‌ای دربارۀ روش ذبح در سه دین زرتشتی، یهودیت و مسیحیت به اختصار آمده است؛ آن گاه بحثی فقهی پیرامون چگونگی‌ ذبح و نحر و این که در ذبح، چه اعضایی باید قطع شوند مطرح شده است و اقوال‌ علمای امامیه در این مساله و مقول مختار با ادله بررسی گردیده و برای ملموس‌تر شدن‌ مسأله، بحثی علمی در مورد اجزاء گردن حیوان به طور مختصر ذکر شده است. همچنین مسأله بیهوش کردن حیوان قبل از ذبح و نحر، مطرح گشته و نظر برخی فقها و قول مختار در مورد آن بیان شده است. در پایان…

يتناول هذا البحث دراسةً تحليليةً لكتب الصيد والذبائح عند الشيعة، من منظور أنثروبولوجي واقتصادي وفقهي. يوضح أن الصيد تحوّل من وسيلة اقتصادية قديمة للبحث عن الطعام إلى تقليد ورياضة، وأصبح موضوعاً لدراسات متخصصة في الحضارة الإسلامية. تنقسم المؤلفات في هذا المجال إلى نوعين رئيسيين: الكتابات الفنية (كُتُب البيزرة والصيد والحيوان) التي تهتم بآداب الصيد وعلاج الحيوانات، والكتابات الفقهية (كُتُب الصيد والذبائح) التي تُعنى بالأحكام الشرعية للصيد والحيوانات المُصادة والذبائح، مع الإشارة إلى أن معظم هذه المؤلفات امتزج فيها النوعان نادراً. يُركز البحث على استقصاء الكتب الفقهية الخاصة بالشيعة في هذا الباب، مُستعرضاً قائمة زمنيةً بأهم المؤلفات منذ القرون الهجرية الأولى….

چکیده هدف: هدف این نوشتار بررسی سنت شکار به‌عنوان یکی از رسوم مورد علاقه حکام قاجار است. سنت شکار در سیر پادشاهی ایران در قبل و بعد از اسلام تا زمان تأسیس سلسله پهلوی، ازجمله آداب ‌و رسوم پادشاهان و در مقام نظر، از الزامات مقام شاهی بوده و یکی از صفات لازمه پادشاهان به شمار می‌‌آمده است. با این‌حال فرض بر این است که خوش‌گذرانی و صرف اوقات فراغت در شکارگاه‌‌ها یکی از علل اصلی توجه شاهان قاجار به امر شکار بوده است و بررسی آن مسئله اصلی این مقاله است. در این راستا به سؤالات زیر پاسخ می‌‌دهد…

چکیده: «شاه- شكارچی» یكی از خصایص ایدئولوژیكی سلطنت هخامنشی است. شاه -شكارچی -راهبر، نخستین فرد در مبارزه و جنگ به حساب می آمد و شكار و شكارگاه نیز عرصه ممتازی برای اثبات دلاوری شاه بزرگ بود و پارسیانی كه مدعی شاهی بودند، از جمله كوروش جوان (برادر اردشیر دوم)، در میان تمامی صفاتی كه ادعاهایشان را توجیه می كرد، شایستگی شان در نبرد (مشق جنگ، كمانكشی، نیزه اندازی) و نیز عشق به شكار قرار داشت و ستایش ها را پیوسته به سوی خود جلب می كردند و بدین وسیله، قصد داشتند به داعیه سلطنت خود از حیث دارا بودن خصایص…

چکیده اسناد روایات معرّف عناوین راویان و رابطه‌های بین آنان در نقل روایات هستند. شناخت راویان و ویژگی‌های مؤثّر در پذیرش یا ردّ اقوال آنان ضرورتی است که برعهده علم رجال قرار دارد. بر پایه چنین رویکردی، اسناد، موضوع و محور علم رجال هستند. این مقاله درصدد تبیین نگرشی است که اسناد را منبعی از منابع این دانش معرفی می کند. محمّد بن ­علی اردبیلی در جامع الرّواة نخستین کسی است که چنین نگرشی به اسناد داشته است. از آمار حاصل از اسناد کتاب‌های متقدّم و سندهایی که به صورت یکسان، تکرار شده‌اند اطّلاعات مفیدی به دست می‌آید. از نتایج…

چکیده در این نوشتار روایات رجعت _ که در کتاب بحار الانوار جمع‌آوری شده است _ برحسب دلالت به چند گروه تقسیم شده‌اند و از میان 160 روایتی که مرحوم مجلسی نقل کرده است، بیش از پنجاه روایت با حذف مضمون‌های تکراری انتخاب شده است و با توجه به این که بیشتر آنها از کتاب مختصر بصائر الدّرجات نقل شده‌اند که نگاشته قرن نهم هجری است و با اصل کتاب البصائر چند قرن فاصله دارد _ سند آنها بررسی شده است. نتیجه بررسی نشان می‌دهد که تعدادی از این احادیث در کتاب‌های معتبری مثل الکافی و من لایحضره الفقیه هم…

چکیده واژه «رافضه» در قرون نخستین و در تعاریفی متفاوت به گروهی از شیعه نسبت داده شده است. بعضی از مورخان می‌گویند «رافضه» یعنی کسانی که شیخین را طرد می‌کنند. بعضی دیگر علاوه بر شیخین، عثمان و یا دیگر صحابه را هم وارد می‌کنند. بعضی دیگر «رافضه» را به مخالفان زید بن علی یا مغیرة بن سعید نسبت می‌دهند. در میان این اقوال، قول اول شهرت بیشتری دارد. اهل بیت «علیهم السلام» هم از اندیشه «رفض» دفاع کرده اند و هم این‌ که معنایی مثبت برای واژه «رافضه» القاء نموده اند؛ ولی بنابر شواهد، مخالفان امامیه درصدد القاء معنایی منفی…

چکیده آیه: (وَ أَنْذِرْ عَشیرَتَکَ الْأَقْرَبینَ) «شعراء/214» یکی از مهمترین آیاتی است که مأموریت رسول خدا(ص) را در مورد دین اسلام و انذار خویشان همراه با تعیین جانشین، به منظور پایه‌گذاری آن در نخستین هسته مرکزی اسلام در آغاز بعثت، بیان می‌کند. این، نخستین آیه‌ای است که در روزهای آغازین، پیامبر(ص) را به انذار خویشان نزدیک خود دستور می دهد و با وجود فراگیر بودن انذار، به دلایلی، از بستگان نزدیک وی، آغاز می‌شود. تفسیر درست آیه و اطلاع‌ یابی از اتفاقات پس از نزول آن، تأثیر مهمی در شناخت فرایند تعیین امام در آیین اسلام دارد زیرا این آیه،…

چکیده پژوهش حاضر، تحت عنوان “اسرائیلیات داستان حضرت مریم و عیسی(ع)در تفاسیر فریقین، با تاکید بر بحارالانوار”، با هدف استخراج روایات اسرائیلی بحارالانوار در نقل قصص مربوط به آنان نگارش یافته است. هدف عمده این بوده که با بررسی متن بحار در این بخش ها، و سایر آثار علامه مجلسی و تطبیق آن با تفاسیر فریقین، احادیث اسرائیلی داستان آن دو بزرگوار و نحوه برخورد علامه با این روایات و راویان آن ها استخراج شود. برخی بزرگان (از جمله علامه طباطبایی و علامه عسکری) معتقدند، علامه در انتخاب روایات معتبر و بازشناسی آنها از احادیث ضعیف، تلاشی نداشته و هر…