مقالات

چکیده: در جای‌ جای احادیث و اخبار، اشاراتی یافت می‌شود که بر فارسی‌دانی و فارسی‌گویی ائمّه اطهار (ع) دلالت دارد گاه یکی از این بزرگان، سخنی پارسی شنیده و اظهار بی‌اطلاعی نکرده است، دیگری به زبان فارسی به مردی ایرانی پاسخ گفته (هرچند که گفتار وی نقل نشده)، بر زبان امامی دیگر، عبارات فارسی جاری گردیده که عین آن‌ها را راویان ثبت کرده‌اند و خلاصه گاه عبارات، مصطلحات و یا کلمات فارسی در درون حدیثی وارد گردیده. نگارنده کوشیده است در درجه نخست، همه این اشارات را گردآوری و مأخذشناسی کند و آنگاه به نقد و بیان صحت‌ و سقم…
چكیده یقین علم ثابت و استواری است كه هیچ گونه شكّ و شایبه ای در آن راه ندارد. با توجّه به اثر یقین در رفتار و منش آدمی، هدف اصلی نوشتار حاضر دستیابی به عوامل کسب یقین از دیدگاه قرآن و سنّت است. ثمره‌ی این جستار تبیین علمی و روشمند یقین جهت وصول به آن است. تحقّق این خواسته مستلزم استقصای تمام آیات و روایات مرتبط به یقین و نیز ساماندهی و ارتباط آنان با یکدیگر است که در این نوشتار به آن پرداخته شده است. عوامل کسب یقین از منظر قرآن و سنّت عبارتند از: مخالفت با هوای نفس،…
چکیده: اصطلاح تجربۀ دینی را نخستین ‏بار شلایر ماخر، در قرن هجدهم، در غرب به ‏کار برد. این اصطلاح انواع مختلف تجربه ‏های دینی (تجربۀ شبه حسی، تجربۀ وحیانی، تجربۀ احیاگر، تجربۀ عرفانی، تجربۀ ربانی یا قدسی، و تجربۀ تفسیری) را فرا می‏ گیرد. تجربۀ تفسیری تجربه ‏ای است که دینی‌بودن آن به واسطۀ برداشت دینی از رویدادی است که شخص صاحب تجربه بر اثر اعتقادات دینی خود به آن می‏رسد و پس از روبه‏ روشدن با آن، آن را با چهارچوب شناختی دینی خود تفسیر و تبیین می‏کند. تجارب تفسیری رایج میان شیعیان ایران شامل دعای شخصی، استخاره، رؤیای…
چکیده هدایت، به معنای نشان دادن راه درست مقصد، از واژه‌های پرتکرار در قرآن و حدیث است. هدایت، گونه‌ای راهنمایی، همراه با لطف و بار معنایی مثبت است؛ ولی گاه به قصد تحکّم برای غیر آن به کار می‌رود. هدایت کردن خداوند به دو گونه عمومی و ویژه است. هدایت عمومی خداوند، شامل همه آفریده‌هاست و به سه گونه هدایت فطری، عقلی و تشریعی قابل تقسیم است که هر کدام نیز شاخه‌های فرعی دیگری دارند. هدایت ویژه خداوند نیز گونه‌ای پاداش است که به دلیل حسن انتخاب و پیمودن مسیر حق و قبول هدایت عام خداوند، شامل پیامبران، اوصیای آنان…
چکیده ولایت یکی از ارکان اصلی و آموزه‌های اساسی دین مبین اسلام و به تعبیر دقیق‌تر، اصلی‌ترین و اساسی‌ترین آموزه آن است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی مؤلّفه‌های ولایت‌مداری و عوامل مؤثّر بر تحکیم آن بر مبنای آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع) است. بخش‌های مختلف این تحقیق شامل دلایل اهمیّت ولایت‌مداری، مؤلّفه‌های ولایت‌مداری، عوامل مؤثّر در تحکیم ولایت‌مداری، آثار روحی و معنوی ولایت‌مداری و پیامدهای زیانبار تکذیب و مخالفت با ولایت می‌باشد که در این تحقیق، با استناد به آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتیجه تحقیق نشان می‌‌دهد که آموزه‌های اسلامی،…
چکیده پاره‌ای از روایات، توسط اشخاصی نقل شده که از سوی معصومین (ع) جهت انجام برخی امور وکالت داشته‌اند. این وکالت، ملازم با تأیید وثاقت ایشان توسط معصومان (ع) و در نتیجه، معتبر دانستن روایات آنان نیست. همچنین اموری که می‌تواند دلیل بر عدم اعتبار این روایات محسوب شود نیز با برخی اشکالات مواجه است، ولی با درنگ در تعبیرات مختلف ائمه (ع) در باره این راویان و با عنایت به جایگاه و موقعیت ایشان، ثابت می‌شود روایات گروهی از آنان، معتبر و روایات دسته‌ای دیگر از آنان، نامعتبر است. کلید واژه‌ها: وکلای ائمه (ع)؛ عدالت وکلا؛ اعتبار روایات
چکیده از روش های بیان افعال خداوند در قرآن، تعلیل نمودن هر یک از آن ها به اسماء و صفات الهی است. وعد و وعید به عنوان فعلی از افعال خداوند، نیز از این امر مستثنا نیست. بنابر آیات قرآن اسماء و صفات خداوند در صدور وعد و وعید نسبت به انسان نقش اساسی دارد، گاهی این امر مستقیماً صورت می گیرد، یعنی به همراه وعد و وعید اسم یا صفتی از پروردگار بیان می گردد و گاهی از مضمون آیاتِ وعد و وعید، مفهوم صفات الهی در بیان مفسران آمده است. این پژوهش در پی دست یابی به این…
چکیده: حضرت خدیجه کبری (س) 68 سال قبل از هجرت در خانواده‌ای با اصالت در مکه معظمه دیده به جهان گشود. این بانو در عصر جاهلیت و در هنگامۀ انحطاط روابط اجتماعی قبایل حجاز و سقوط اخلاق و فضایل انسانی، از چنان خصال و اخلاقیاتی پسندیده برخوردار شد که به «طاهره» موسوم گردید. او اموال فراوان خود را در جهت اشتغال‌زایی، بهبود روابط تجاری مکه با دیگر نقاط و رفع نیازهای محرومان به کار گرفت. حضرت خدیجه (س) به فرمایش رسول اکرم (ص) در زمرۀ چهار زن برگزیدۀ عالم است که سه نفر دیگرشان مریم، آسیه و دخترش فاطمۀ زهرا…
چکیده مطرح شدن امامت در ادیان ابراهیمی موجب شده است روبین با استناد به وصایت، منشأ مرجعیت علمی پیامبر (ص) و ائمه (ع) را در منابع یهودی – مسیحی بداند. وی در امامت وصایتی، با طرح نظریه خلقت نوری، ادعا کرده است که اعتقاد شیعه به خلقت نوری از عقیده عرب جاهلی (وراثتی بودن ویژگی‌های فیزیکی) نشئت گرفته است و شیعیان برای اثبات انحصار جانشینی پیامبر (ص) در حضرت علی (ع)، به خلقت نوری به عنوان میراثی معنوی استدلال کرده‌اند. وی همچنین با طرح نظریه وصیت نوری مدعی شده است انتقال وصیت از طریق پیامبران بنی‌اسرائیل به حضرت محمد (ص)،…
چکیده: ملیت مادر امام رضا (ع) به‌عنوان بحث حاشیه‌ای در منابع مطرح‌شده و دیدگاه‌های گوناگونی را برتافته است. بررسی ملیت بانو، نه‌تنها سبب کشف حقیقتی تاریخی می‌شود، بلکه زمینه‌ای برای ارائه فرضیه‌ای بزرگ‌تر و پاسخی عمیق‌تر به این پرسش می‌شود که چرا مادران هفت تن از ائمه (ع) کنیز و از ملیت‌های مختلفی بودند. در تحقیق حاضر فرضیه یونانی بودن بانو نجمه که برای اولین بار مطرح‌شده، با بهره‌گیری از دلایل نقلی، قرائن و شواهد و با روش تحلیلی تاریخی بررسی می‌شود. دستاورد مقاله این است که بانو نجمه (اَروی)، کنیز غیرعربی یونانی تبار، با رنگ روشن، چهره‌ای درخشان و…
چکیده: اقوال و نظرات مختلفی دربارۀ نام و نسب مادر حضرت مهدی (ع) ذکر شده است. عالمانی چون کلینی، مسعودی، نعمانی، شیخ صدوق، شیخ مفید، شیخ طوسی، ابن‌خلکان، شهید اول و… دربارۀ نام و نسب مادر آن حضرت نظریاتی برشمرده‌اند. کلینی او را کنیزی سیاه از استان‌های شمالی سوران به نام (نوبه)، نعمانی، مسعودی، شیخ مفید و ابن خلکان مادر آن حضرت را کنیزی تربیت‌ یافته در خانۀ حکیمه خاتون، شهید اول نام مادر آن حضرت را صقیل و شیخ صدوق، طوسی، طبری و اکثر محققان پس از شیخ طوسی مادر آن حضرت را نرجس دختر پادشاه روم معرفی کرده‌اند….
چکیده: عملکرد سیاسی حضرات حُدَیث و نرجس خاتون از فرازهای مهم در تاریخ پرفروغ مکتب اسلام و به ویژه مذهب تشیع است. حُدَیث، مادر امام عسکری(علیه السلام) با زندگی و مبارزه خود در عرصه های گوناگون اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و اتخاذ شیوه های مدبّرانه، توانست از حریم ولایت و امامت دفاع نماید. وی در مقامی بود که توانایی حفظ اسرار امامت را داشت و امام عسکری(علیه السلام) او را وصی خود قرار داد و آن بانو دارای مسئولیت نیابت گردید. حضرت نرجس خاتون نیز ادامه دهنده خط مشی سیاسی و مبارزاتی حُدَیث بود. وی پس از شهادت امام حسن…
خروج از نسخه موبایل