مقالات

چکیده برابری یکی از زیباترین واژه های انسانی و ریشه ی درخت تناور آزادی ها است. تحقق آن ثمره ی مبارزات خونین در طول تاریخ بشری بوده و در نهایت این جنبش به نقطه ایی انجامیده که در آن قرار داریم. اصل برابری یکی از قدیمی ترین و پایاترین اصول حقوق عمومی محسوب می شود. در عین حال این اصل، در میان اصول حقوق موضوعه نیز دارای جایگاهی بسیار مبهم است. اما امروزه تحقق برابری در تمامی زمینه ها اولویت نخست حکومت قانون است. از این روی، این اصل هنجاری بنیادین در قوانین اساسی نوین به شمار می رود. این…
چکیده در این مقاله در لایه اول بحث، به دنبال ارائه چگونگی جاری بودن مفهوم مساوات در مراحل مختلف توزیع درآمد، ثروت و فرصت های اقتصادی می باشیم. و در لایه بعدی تبیین این مفهوم در قالب سبک زندگی اسلامی است که می تواند فاصله بین هنجارهای جاری جامعه را با دریافت های اصیل دینی در سبک زندگی ایرانی مشخص کند و از سویی اصول طراحی الگوی اسلامی نظام توزیع را در لایه حاکمیتی و ترویج ضرورت های فردی و خانوادگی این الگو پایه ریزی کند. بر این اساس ابتدا مفهوم مساوات را تبیین کرده و در ادامه نظام توزیع…
متن نوشته حاضر با هدف تعیین موارد معروف در خانواده در صدد است با تبیین ویژگی خاص معروف، آن را از دیگر اصطلاحات مشابه باز شناسد و با استفاده از تعریف علامه طباطبایی (ره) در تفسیر المیزان به شرح معنای معروف پرداخته بدیهی‏ ترین حکم معروف، یعنی مساوات در حقوق تکالیف زن و مرد را مورد بررسی قرار دهد و سپس نظر اسلام را در حدود و ثغور تعیینی در مصادیق معروف مشخص نماید. «معروف به معنای عملی است که افکار عمومی آن را شناخته شده بداند و با آن مأنوس باشد و با ذائقه‏‌ای که اجتماع از نوع زندگی…
چکیده: این مقاله به بررسی مسئله «مساوات» در اسلام از دیدگاه آیت‌الله مکارم شیرازی می‌پردازد و ریشه اصلی آن را در جهان‌بینی توحیدی اسلام جست‌وجو می‌کند. بر این اساس، مساوات اسلامی از اصولی مانند وحدت ذات خداوند، وحدت آفرینش انسان‌ها از یک پدر و مادر، وحدت اصول پیام پیامبران، و هدفمندی مشترک جامعه بشری سرچشمه می‌گیرد و به‌عنوان تجلی‌ای از توحید در عرصه اجتماعی تبیین می‌شود. مقاله هفت شاخه اصلی از مصادیق مساوات در اسلام را برمی‌شمارد که شامل مساوات نژادی، تساوی در تکالیف و وظایف، امکان برابر برای رسیدن به سعادت و قرب الهی، برابری در حقیقت انسانیت، تساوی…
چکیده یکی از اصول تربیت اسلامی اصل عدالت یا مساوات است. به این معنا که مربی یا والدین باید بین متربیان و یا فرزندان به عدالت یا مساوات رفتار کنند تا بتوانند بهتر و سریع‌تر به اهداف تربیتی خود دست یابند. عدالت به دو معنا به کار رفته است: قسط و حق به حق دار دادن و مساوات. سؤال این است: اگر عدالت از اصول تربیتی است، عدالت، به معنای قسط مراد است یا عدالت به معنای مساوات؛ یعنی آیا اصل عدالت از اصول تربیتی است یا اصل مساوات؟ و اگر اصل عدالت از اصول تربیتی است این اصل عام…
چکیده سرکشی در برابر قانون، جستاری بنیادین و دنباله دار درباره شیوه برخورد شهروندان با قانون ها و مقرره های نادادگرانه، نابرابر و غیر اخلاقی است. آنچه که سرکشی را بخردانه و طبیعی می شناساند، آن است که بر پایه وجدان و خواست همگانی بنیاد می گیرد و آنچه که آن را سرزنش آمیز می نمایاند، رویارویی اش با دولت و نیز پیش بینی نشدنش در قانون های اساسی و اسناد بین المللی حقوق بشر است با این حال گونه های سرکشی در برابر قانون و دولت همانند هم نیستند و از میان چهار شیوه سرکشی یعنی نافرمانی مدنی، گرهم…
چکیده یکی از جرایم سیاسی، شورش علیه حکومت اسلامی در داخل نظام است که از آن در فقه اسلامی به «بغی» تعبیر می شود. حکومت اسلامی به دلیل اهمیت و موقعیتی که دارد از همان گاه نخست حیات خود، به ویژه در زمان حکومت عدل امام علی (ع) با این جرم مواجه بوده است، و هم اینک که حکومت اسلامی به محوریت ولایت فقیه در ایران شکل گرفته نیز ممکن است از سوی برخی عناصر داخلی با این مشکل مواجه شود. مکتب اسلام که همواره دغدغه ی حاکمیت حق و اقتدار حکومت خود را دارد، برای دفع خطر احتمالی در…
چکیده: رویکرد عقل‌گرا سال‌های متمادی بر فضای آموزش ارزش‌ها حاکم بوده است. تمرکز یک‌ جانبه و افراطی بر این رویکرد، سبب غفلت از بخش وسیعی از یادگیری‌های ضمنی انسان و داوری‌های اخلاقی شهودی او ـ که منشأ بسیاری از رفتارهایی اخلاقی هستند ـ شده است. مسئله این پژوهش آن است که چرا آموزش‌های مستقیم و استدلالی در حوزه ارزش‌ها، به‌ تنهایی تحقق اخلاق را در رفتار متربیان تضمین نمی‌کند؟ به نظر می‌رسد آموزش مستقیم و کلامی ارزش‌ها، تنها منبع یادگیری اخلاقی انسان نیست؛ بلکه بخش وسیعی از یادگیری‌های انسان به‌صورت ضمنی و در قالب تجارب واقعی او صورت می‌پذیرد. برای…
چکیده: ناسخ و منسوخ از جمله مسائلی است كه صاحب‏ نظران علوم قرآنی را از دیر‏باز به خود مشغول داشته و آثاری را در این حوزه به رشته تحریر در‏آورده‌‏اند. دستمایه اكثر پژوهش‏گران روایتی از امام علی (ع) است كه در ضمن آن امیر‏المومنین به شخصی كه در مسجد نشسته بود و مردم را موعظه می‏كرد، از علم به «ناسخ و منسوخ» سوال كرد و چون فرد ابراز بی ‏اطلاعی نمود، امام فرمود: خود و شنوندگان را هلاك كردی. با تامل در این حدیث این سوال در ذهن خطور می‏كند كه ندانستن مفهوم چند آیه، بنا بر معنای كنونی نسخ،…
چکیده: این متن بخشی از فرمان امام علی(ع) به مالک اشتر را بررسی می‌کند که بر اهمیت انتخاب اطرافیان صادق و پرهیز از چاپلوسی تأکید دارد. امام دستور می‌دهد که فرماندار باید همنشینان و مشاوران خود را از میان افراد راستگو و پاکدامن انتخاب کند، زیرا چاپلوسی حقایق را وارونه نشان می‌دهد و حاکم را از واقعیت‌ها دور می‌سازد. همچنین در محیطی که چاپلوسی رواج دارد، افراد شایسته دلسرد شده و فرصت‌طلبان تشویق می‌شوند. در ادامه، متن به ضرورت رعایت عدالت در برخورد با مردم اشاره می‌کند؛ به گونه‌ای که نیکوکاران و خطاکاران یکسان دیده نشوند، زیرا این امر باعث…
چکیده: موضوع تملق و چاپلوسی و عواقب فردی و اجتماعی آن، به عنوان یک رذیله اخلاقی مورد ابتلای بسیاری از جوامع انسانی بوده و به هر میزان این صفت رذیله درمیان آحاد جامعه بیشتر باشد، به همان میزان سرنوشت اجتماعی آن مردم به سوی قهقرا و سیر انحطاطی پیش می رود. با توجه به اینکه در جامعه ایران نیز تملق گویی نوعی آفت و آسیب اجتماعی محسوب می شود که ریشه دیرینه ای دارد و به سلامت اجتماعی جامعه صدمه می زند. لذا نویسنده در این نوشتار به شکل توصیفی – تحلیلی کوشیده است شاخص های رفتاری تملق گویان و…
چکیده بدون تردید هر پژوهشگری برای بهره‌مندی بهتر از بحارالانوار، بزرگ‌ترین دایره‌المعارف حدیثی شیعه، ناگریز است با پیش‌فرض‌های مؤلفِ آن در اعتبارسنجی روایات آشنا گردد. این پژوهش با روش توصیفی‌ تحلیلی نشان می‌دهد علامه مجلسی به پیروی از دانشوران حدیث‌محورِ پیش از خود، روایات را براساس قراین کتاب‌شناسانه و به‌شیوۀ تحلیل فهرستی، اعتبارسنجی می‌کرده و در بیشتر موارد، قراین متنی را بر قراین سندی، بیشتر ارج می‌نهاده است. همچنین براساس روایات، اصلِ احتیاط ـ تحفظ بر متن احادیث و پرهیز از تأویل مگر به ضرورت ـ و نیز قاعدۀ تسامح در ادلۀ سنن با قید شیعی بودن روایات آن را،…
خروج از نسخه موبایل