مقالات

چکیده این پژوهش به استخراج “الگوی رهبری امام حسین(ع) در قیام عاشورا”‌ می‌پردازد. پژوهش بر اساس نوع هدف، بنیادی و به لحاظ روش، توصیفی ـ کیفی است. شیوه گردآوری داده‌­ها بررسی اسناد و مدارک و دارای رویکرد استقرایی است. به ­منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها و شناسایی الگو از شیوه تحلیل مضمون استفاده شده است. در این پژوهش به کمک نرم‌افزار تحلیل داده‌های کیفی(NVivo)، مقاتل و تواریخ دوازده گانه، مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت به مشخص شدن 26 مضمون پایه منجر شد. 26 مضمون پایه در یازده مضمون سازمان‌دهنده طبقه‌بندی شد و در پایان نیز به منظور ارائه…

مقدّمه پس از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله دسته بندیهای سیاسی خاص بین صحابه صورت گرفت. برخی صحابه مانند عمار یاسر، مقداد، ابوذر و… قائل به امامت و خلافت حضرت علی علیه السلام بودند، ولی گروهی دیگر با نادیده گرفتن سفارش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در حجة الوداع، خلافت را که حقّ مسلم حضرت علی علیه السلام بود، غصب کردند. یاران امام علی علیه السلام در طول بیست و پنج سال حاکمیت خلفای سه گانه بر اعتقاد خود مبنی بر امامت و فضیلت علی علیه السلام تأکید کرده، در دوره عثمان به افشاگری علیه…

چکیده: مادران ائمّه اطهار علیهم السلام افزون بر نقش مادری و تربیت فرزندان، که در بخش پنهان تاریخ مطرح می شود، نقش های سیاسی ـ اجتماعی مؤثری نیز در بخش آشکارای تاریخ ایفا نموده اند. هم فعالیت های سیاسی ـ اجتماعی مادران عرب و هاشمی مانند فاطمه بنت اسد، فاطمه زهرا علیهاالسلام ، فاطمه بنت الحسن و امّ فروه مادر امام صادق علیه السلام (که به علت مشخص بودن موقعیت خانوادگی آنان و ارتباط با قبایل و تبار خویش بیش از دیگر مادران ائمّه علیهم السلام در تاریخ یاد شده) و هم نقش و حضور سیاسی مادران غیرعرب، که عمدتا…

چکیده در روایات شیعی به نشانه‌های حتمی قیام امام مهدی(ع) توجه شده است که ضرورت دارد تعداد و مصادیق واقعی آن‌ها مشخص شود. مقاله پیش‌رو به این مسئله پرداخته و پس از بررسی روایات شیعی، تصویر روشنی از‌ نشانه‌های حتمی قیام امام مهدی(ع) ارائه نموده است. پس از واکاوی 17 نشانه‌ی نقل شده در روایات، این نتیجه به دست آمد که در منابع روایی شیعه و مطابق ملاک‌های خاص برای تشخیص علامت‌های حتمی از غیر حتمی، تنها به حتمیت چهار نشانه؛ 1ـ خروج سفیانی، 2ـ خسف بیداء، 3ـ قتل نفس زکیه و 4ـ ندای آسمانی، تصریح شده است و قابل…

چکیده: کشته شدن نفس زکیه از نشانه‌های ظهور امام مهدی(عج) به شمار می‌رود که در روایات متعددی بدان اشاره شده و در زمره علایم حتمی ظهور قرار گرفته است. روایات، این شخصیت را با عنوان‌هایی چون: «النفس الزکیه»، «نفس حرام»، «الدم الحرام» و… می‌خوانند.در مورد نام وی قاطعانه نمی‌توان قضاوت کرد، اما به یقین وی از خاندان قریش است. مجموعه‌ای از احادیث، محل شهادت او را شهر مکه و میان رکن و مقام و زمان شهادت او را نزدیک به ظهور امام مهدی(عج) و بلکه پانزده شب پیش از ظهور بیان کرده‌اند. درباره نسبت میان نفس زکیه یاد شده و…

چکیده پژوهش و تامّل در چیستی عزاداری بر سرور و سالار شهیدان؛ امام حسین(ع)، از جمله مسائل مهم برای هر انسان آزاده ای است که می خواهد علل و عوامل قیام حضرت را بداند. لذا با رویکرد دانستن چیستی عزاداری در این جستار به سیره «علمی» و «عملی» معصومین(ع) پرداخته، به این معنا که؛ به صورت خلاصه و علمی به واژه شناسی کلمات«مأتم»، «ألمَنَاحَه»، «عَزَا»، «ألجَزَع» و ««عَوِیل» پرداختیم تا «معرفت افزایی» داشته باشیم و در قسمت بعدی به «سیره عملی» اهل بیت(ع) اشاره کردیم تا وظیفه ما مشخص شود. در پژوهش حاضر مشخص شد که، عزاداری کاملا وجه علمی،…

چکیده عزاداری برای سیدالشهداء (ع) یکی از بزرگ‌ترین مصادیق بزرگداشت شعائر الهی است. در حقیقت یکی از مهم‌ترین امتیازات جامعه شیعه، برخورداری از چشمه پر فیض نورانیت و معنویت عاشوراست. این چشمه جوشان از نخستین روزی که موضوع یادکرد مصیبت امام حسین (علیه‌السلام) و یارانش مطرح شد جریان یافت و تا امروزه همچنان جاری است و پس از این هم ادامه خواهد داشت. اما در طول تاریخ همواره کسانی بوده‌اند که علی‌رغم اینکه ادعای اسلام داشته‌اند، با اقامه عزا بر آن حضرت مخالف بوده‌ و آن را نپذیرفته‌اند. بر این اساس با توجه به این‌که قرآن به عنوان کتاب الهی،…

چکیده دوران نسبتاً طولانی پیشوایی امام سجاد(ع) را می توان از حساس ترین ادوار برای عصر امامت و شیعیان دانست. شهادت پیروان معتقد و راستین در واقعه ی عظیم عاشورا و انگشت شمار بودن آنان در آغاز امامت آن حضرت و جسارت دشمنان اهل بیت در سرکوبی قیام های شیعی، امام را واداشت تا به جای فعالیت‌های سیاسی آشکار که منجر به شهادت شیعیان و شاید خود امام می شد، فعالیت های فرهنگی را در بسترهای گوناگون به انجام رساند و با ارایه ی فرهنگ و تعالیم اصیل اسلامی، ضمن کادرسازی در دوره امویان برای انتقال آموزه های اهل بیت،…

متن تاریخ، آینه‌ای روشن برای دریافت برخی حقایق است و در علم رجال و تراجم نیز بسیار کاربرد دارد. بدون تکیه و استناد به تاریخ نمی‌توان ترجمة افراد را آن‌گونه که هست به دست آورد. در این مقاله به بررسی برخی از افرادی ـ به اشتباه ـ که ادعا شده است در شمار شهیدان کربلا می‌باشند، پرداخته و در پایان به این نتیجه می‌رسیم که برخی از کتب رجالی، دشمن امام حسین? یا اهل‌بیت? را در شمار شهدای کربلا آورده‌اند از این‌رو، باید یک بازنگری جامع و دقیق دربارة تاریخ معصومان? و به‌طور ویژه دربارة داستان کربلا انجام پذیرد. کلید…