مقالات

چکیده موضوع این مقاله بررسی عقل یا خرد و ابعاد گوناگون آن از دیدگاه امام علی(ع) است. در این مقاله تعریف و چیستی، نحوه وجودی، و در نهایت نقش و فعالیت عقل از منظر آن امام همام مورد بررسی قرار می گیرد. در پی این بررسی جایگاه و منزلت رفیع عقل مشخص شده و نشانه‌‏های عقل و عاقل و خرد و خردمند بیان می‏شود. از رابطه میان عقل، دین، علم و فهم سخن به میان می‏آید و شاخص‌های عقلانیت، خردگرایی و مانند آن شناسایی می‏شود. همچنین در این نوشتار، با استفاده از کلام امام علی(ع) اثبات خواهد شد که عقل…

چکیده «حق ‌الله» از مفاهیم کلیدی فقه اسلامی – مستقیم یا غیرمستقیم – و مبنای تمامی احکام فقهی است. این پژوهش ضمن اثبات این مدعا نشان داده که واژۀ حق در ترکیب یاد شده با این واژه در ترکیب «حق‌ الناس» به یک معنا نیستند، بلکه یکی مجاز است و دیگری حقیقت. و این دو حتی مشترک لفظی هم نیستند؛ چون صاحبانشان با هم چنان دوگانگی‌ ماهوی و بنیادینی دارند که این دوگانگی‌ها ماهیت حقوقشان رابه نحو ریشه‌ای متحول می‌کند. این تحول در معانی این دو حق تفاوت‌های دامنه‌داری ایجاد می‌کند، چنان‌که این تفاوت‌ها این دو حق را ماهیتاً از…

چکیده امام سجاد(ع)، چهارمین پیشوای شیعیان، بنابر داده‌های تاریخی در قیام مردم مدینه علیه دستگاه خلافت یزید شرکت نکرد. دو سال پس از واقعه کربلا بود که مدنیان در تقابل با یزید، شورش پرهزینه‌ای به پا کردند که به حکم وقوع آن در حره واقم، محلی در شرق مدینه، واقعه حره نام گرفت. این رخداد بزرگ از دیرباز تحلیل‌هایی را به خود دیده و اظهار نظرهای چندی داشته است. از آن جمله، برخی واقعه حره را معلول خشونت یزیدیان با خاندان رسول خدا، به ویژه آنچه در روز عاشورا واقع شد، دانسته‌اند و دسته‌ای دیگر با اندکی تقلیل، آن واقعه…

متن «پیدایش» حرم ائمه بقیع که در کتب تاریخ بعنوان «مشهد» و «حرم» اهل بیت معروف گردیده، در سمت غربى و منتهى الیه بقیع واقع شده است که در این حرم مطهر قبر چهارتن از ائمه اهل بیت؛ امام مجتبى، امام سجاد، امام باقر و امام صادق – علیهم السلام – در کنار هم و بفاصله 3-2 مترى این قبرها، قبر عباس عموى گرامى رسول خدا – ص – قرار گرفته و در کنار آن نیز قبر دیگرى است متعلق به فاطمه بنت اسد و به احتمال ضعیف متعلق به فاطمه دختر رسول خدا – ص – که قبل از…

چکیده ولایت مطلقه فقیه از مظلومترین مفاهیم حقوقى – سیاسى است که درایران مطرح شده است. هم بدان جهت که دشمنان مغرض و سرسختى دارد و هم‏از آن رو که بسیارى از دوستان و طرفدارانش تبیین‏هاى صحیح و استوارى‏از آن ارائه نداده، بیشتر به تمجید مى‏پردازند و حتى در بعضى مواردچهره‏اى غیر منطقى از آن مى‏نمایانند. مقاله حاضر متکفل آن است که به نقد و بررسى دو شبهه از مهمترین‏شبهاتى که در مورد ولایت فقیه مطرح شده ست‏بپردازد. متن 1- ولایت مطلقه فقیه یکى از شبهاتى که در خصوص‏مطرح گردید، آن است که گفته‏اند: «اطلاق به معناى رها بودن از…

متن یکی از موضوعاتی که انسان از شنیدن و آگاهی نسبت به آن لذت می برد و هر اندازه در مسیر نسیم روح بخش آن قرار گیرد، بر عطش و علاقه او افزون می شود، بحث از مسائل اخلاقی در جهت تهذیب نفس و آراستن روح و پیراستن گفتار و رفتار از رذایل اخلاقی است. انسان به همان اندازه که از داشتن ویژگی ها و خصلت های پسندیده شادمان می شود; از صفات رذیله سخت هراسان و ناخشنود می گردد، اما رهایی و مبارزه با ناهنجاری های اخلاقی بسیار مشکل است و جز با تلاش و اراده قوی میسّر نمی…

چکیده جابر بن عبدالله انصاری، صحابی برجسته پیامبر(ص) در حوزه فقه، تفسیر، حدیث و تاریخ بسیار تلاش می‌کرد. او که از پیش‌گامان نقل حوادث عصر نبوی بود، گزارش‌هایی درباره این عصر دارد که مورخان و محدثان کهن شیعه و اهل ‌سنت آنها را ثبت کرده‌اند. شفاهی یا مکتوب بودن روایات او در حوزه تاریخ و سیره نبوی، پرسشی است که پاسخ به آن از ابعاد مختلفی دارای اهمیت است. نخست، آگاهی از جایگاه جابر در ثبت و مکتوب کردن سیره در طبقه صحابه و دیگری بر فرض اثبات غیرشفاهی بودن آن، پاسخی به منکران سنت مکتوب حدیث در سده نخست…

چكیده مشاورة اسلامی و نظام‌نامة اخلاقی انجمن مشاوره امریكا (ACA)1 به‌رغم وجوه ‌اشتراك‌‌هایی در سه مسئلة مهم «رازداری»، «تقوا» و «دوری از شهوت‌پرستی»، تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای دارند كه مقالة حاضر در صدد تبیین آنهاست. «رازداری» از اموری است كه در هر دو نظام اهمیت زیادی دارد؛ اما «موارد نقض رازداری» که در ACA بدان‌ها اشاره شده است، از نظر اسلام كمتر، و با قیود بیشتری جایز است. «تقوا» و خدامحوری مهم‌ترین اصل در مشاورة اسلامی است. در حالی‌كه در نظام‌نامة اخلاقی انجمن مشاورة امریكا، به‌جای خدامحوری، قانون‌محوری مورد توجه می‌باشد. در نوع رابطة جنسی با مُراجع و یا رعایت عفاف…