مقالات

متن مقاله: یکی از فراورده های غرایز نفسانی که به صورت میلی منحرف نمودار و وجدان خیراندیش و آگاه را به زنجیر کشیده و انسان را از رسیدن به آمال حقیقی زندگی باز میدارد، حسد یا بدخواهی است. بدخواه نمیتواند کسی را در آغوش آسایش مشاهده کند و همواره از دیدن نعمت دیگران در خود احساس فشار و سنگینی مینماید. روایتی از امام صادق (ع) در مستدرک الوسایل (جلد دوم) وجود دارد که: «حسد از کوری دل و انکار نعمت های خدا سرچشمه گرفته و این دو بال های کفرند. فرزند آدم از حسد در حسرت ابدی فرو رفت و…

چکید: یکی از مسایل موجود در زندگی و روابط اجتماعی، پدیده حسدورزی یا حسادت است که مشکلات فراوانی را به بار آورده و به لحاظ اهمیتی که دارد، مورد توجه ویژه دین قرار گرفته است. در بین هیچ یک از رذایل، صفتی به اندازه حسد دارای پیامدهای منفی فردی، اجتماعی و معنوی نیست. مضراتی که برای حسادت در احادیث اسلامی و علوم تربیتی برشمرده شده است، ضرورت اقدام در جهت درمان این بیماری را نشان می دهند. از این رو، با توجه به اهمیت موضوع، هدف از پژوهش حاضر که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته، بررسی راه کارهای…

چکیده هدف این پژوهش، تحلیل آثار مادی حسادت در کلام حضرت علی «علیه السلام» است. روش پژوهش کتابخانه ای و تحلیل محتواست. یافته های این پژوهش در زمینه آثار حسادت، تحلیل و چگونگی تأثیر این یافته هاست. یافته های پژوهش شامل آثار جسمانی، روحی – روانی، ذهنی- فکری و اجتماعی در کلام حضرت علی «علیه السلام» است که با توجه به کلام حضرت علی «علیه السلام» و علوم روز بررسی شده است. یافته ها شامل تأثیر متقابل پیامدهای حسادت است. به این شکل که فکر اشتباه و ذهنیت نادرست شخص حسود، اثرات روحی – روانی بر شخص دارد و تأثیرات…

چکیده هدف این مقاله، معرفی مستند نشانگان حسد از منظر اسلام می باشد. این پژوهش، که از نوع تحقیقات بنیادی است، برای بررسی شاخص ها و نشانه های حسادت و تحلیل روان شناختی آن، اطلاعات به روش کتابخانه ای جمع آوری گردیده است؛ یعنی با استفاده از تفاسیر قرآن و کتب روایی، ویژگی های فرد حسود به صورت توصیفی جمع آوری و پس از دسته بندی، تجزیه و تحلیل گردیده است. بدین منظور، این نوشتار پس از تعریف لغوی و اصطلاحی حسادت و تفکیک آن از مفاهیم مشابهی همچون غبطه، منافسه، حسرت، غیرت، غل و نصیحت، به نشانه شناسی حسد…

چکیده: یکی از مخرب‌ترین امراض نفسانی انسان رذیلت حسد است. حسادت این پتانسیل را دارد که مقام عبودیت و بندگی انسان را نابود کند همچنان‌ که با موجودی به نام ابلیس چنین کرد. در مکتب اسلام، یکی از اهداف تربیتی قرآن کریم به اقتضا فرمایش الهی «وَ شِفَاءٌ لِمَا فِی الصُّدُور‌ِ» درمان بیماری‌های نفسانی انسان است. قرآن کریم حول محور توحید و عبودیت الگویی از درمانگری نفس در بیماری‌هایی همچون حسد را ارائه می‌دهد. معرفت افزایی، الگوسازی در قالب داستان و تمثیل، وعده بهشت و جهنم، تعوذ، تغییر اراده، راهکارهای عملیاتی همچون خیرخواهی نسبت به دیگران و ابتلا از جمله…

چکیده بررسی معنای امامت و ولایت الهی با رویکرد قرآنی ـ روایی در شناخت مقام امامت الهی اهمیت بسزایی دارد. بررسی معنای واژگانی «ولی» نشان میدهد وضع این واژه به نحو مشترک معنوی و معنای ریشه آن «اولویت در تصرف» است. واژه های «ولی» و «مولا» در بسیاری از آیات قرآن از جمله آیات ولایت به معنای صاحب اختیار و اولی به تصرف است. از نظر متکلمان شیعه و روایات ائمه اهل بیت نیز «ولی» در آیات ولایت به معنای «مفترض الطاعه» و «امام» است. تلقی عرف جامعه معاصر با زمان نزول آیه از «ولی» نیز همین معنا بوده است….

چکیده این پژوهش عهده دار تبیین چیستی خلیفة اللهی در قرآن و بررسی نحوه پیوند آن با امامت است. گسترده ­ترین آیه در زمینه استخلاف آیه 30 سوره مبارکه بقره است، خلیفة الله برترین موجودات و دارای شؤون متمایزساز از دیگران است. امامت در دیدگاه شیعه عبارت از جانشینی انبیاء و خلافتی از جانب حق تعالی در همه امور دینی و دنیایی است که با نصب الهی تعیین می­شود. امامت در دیدگاه اهل سنت نوعی رهبری عمومی با هدف حراست از امور دین و دنیای مردم و جانشینی و نیابت از نبی است. از نظرگاه شیعه فرقی بین خلیفة الله…

چکیده احادیث خلق آدم «علی صورته» که به طور گسترده در جوامع حدیثی نقش بسته اند، در طی سده های متمادی زمینه ای برای چالش عقایدی میان جریان های مختلف جهان اسلامی، به ویژه محدثان متکلمان بوده است. در پهنه تاریخی این چالش ها، ویژگی سده های دوم و سوم از آن­روست که در مسیر مطالعه آنچه در این برهه درباره احادیث یاد شده گذشته، به نکته های ارزشمندی درباره فضای فکری در عصر شکل گیری مذاهب و علوم اسلامی و چگونگی گفت­و­گو میان اصناف و طوایف دست یافت. پرسش اصلی در مقاله حاضر آن است که در طی سده…

چكيده: حديث يوم الدار، بازگو كننده يكى از نخستين رويدادهاى تاريخ اسلام است كه برخى از دانشمندان اهل سنّت از جمله ابن‏ تيميّه، شبهاتى پيرامون سند و متن آن (تعداد حاضران ارتباط قبول دعوت با جانشينى پيامبر، سبقت در اسلام آوردن و…) مطرح كرده‌‏اند. واسطى دانشمند اهل سنّت قرن چهارم نيز شبهاتى در مورد آيه مربوط به اين حديث مطرح كرده است؛ از جمله: امر در آيه، استخلاف و انقياد، مرسل بودن روايات، خطاب موازرت، معيّن بودن خليفه، احتمال ايجاد اختلاف، تحصيل حاصل، خلافت بر عشيره و… نويسنده در اين مقاله شبهه ها را بيان كرده و پاسخ گفته است….

چکیده با نظر به اهمیت جایگاه خانواده در تعلیم و تربیت، پذیرش این مسئله که هنوز این نهاد مقدس به کارکردهای واقعی و تأثیرات شگرف خود در تحول و تعالی جامعه انسانی و اسلامی دست نیافته، حقیقتی انکارناپذیر است. از این‌ رو ناگزیر از جایابی خانواده در منابع اسلامی و بررسی تأثیرات و روش‌های تربیتی آن هستیم که در این مسیر، آموزه‌های برجای مانده از ائمه اطهار (ع) در ارتقاء اخلاق خانواده، روشنگر این راه برای جامعه خواهد بود. در این مقاله تلاش شده تا با مطالعه و تأمل در احادیث و روایات برجای مانده از امام سجاد (ع)، جایگاه…

چکیده یکی از برجسته‌ترین خاورشناسان شیعه پژوه معاصر، «اتان کولبرگ» است. در این نوشتار، پس از معرفی اجمالی کولبرگ و آثار وی، گزارش کاملی از مقاله وی در موضوع جهاد ارائه شده و در مقام بررسی مقاله، در دو بخش نقد محتوایی و نقد منابع، آراء وی در بوته نقد قرار گرفته است. وی در مقاله خود تحت عنوان «تطور نظریه جهاد در شیعه امامیه» با مطالعة تاریخی و استناد به برخی روایات، به بررسی رویکرد امامیه نسبت به «جهاد» در عصر امیرالمؤمنین(ع) و پس از آن پرداخته است. او در این رهیافت ابتدا شباهت‌ها و تفاوت‌های میان امامیه و…

چکیده یکی از پدیده‌هایی که در جهان اسلام رخ نموده، پدیده غلوّ است. این پدیده از جهات متعددی دارای اثراتی در جهان اسلام بوده که یکی از این اثرات، استفاده از جعل حدیث در راستای اهداف غالیانه در این حوزه فرهنگی است. احادیث جعلی در حوزه غلوّ موضوعات متعدّدی را شامل می‌شوند که شناسایی آن‌ها بر حدیث پژوهان امری ضروری است. همچنین به نظر می‌رسد پدیده غلوّ در حوزه علوم قرآنی و تفسیر نیز وجود داشته و اثراتی برجای نهاده است که از جمله نمودهای این حضور را می‌توان در تأویلات نابجا و تبلیغ عقیده تحریف قرآن و جعل احادیثی…