مقالات

چکیده: مختار بن ابوعبید ثقفی، چهره ماندگار اما در عین‌ حال مظلوم و شناخته نشده در تاریخ اسلام است. مظلومیت او بیشتر به توطئه‌های دشمنان اهل‌بیت و قسمتی نیز به کم‌لطفی تاریخ‌نگاران شیعی برمی‌گردد. دشمنان اهل‌بیت دروغ‌هایی را به او نسبت داده و تهمت‌هایی را به او بسته‌اند تا چهره انقلابی و شیعی و هدف مقدس او را خدشه‌دار کنند. وهابیت نخستین و سرسخت‌ترین دشمنان اهل‌بیت است که از دادن هر نسبتی به خود آن بزرگواران و شیعیانشان هیچ‌گونه و در هیچ زمانی ابا نداشته و ندارند. ابن تیمیه یکی از بنیان‌گذاران و نظریه‌پردازان وهابیت که در شبهه افکنی شهره…
چکیده: سرانجام عبرت‌آموز مسبّبان و قاتلان شهدای کربلا در این دنیا و حوادثی که برای آنان افتاد، حاوی نکات عبرت‌آموز و قابل‌توجه برای انسان‌ها پس از واقعه عاشوراست. از یزید بن معاویه گرفته تا ابن زیاد، شمر، عمر بن سعد و فرماندهان و سپاهیانی که با امام حسین (ع) و یارانش برخورد کردند، همه در مدّت کوتاهی پس از حادثه کربلا گرفتار عواقب کار خود شدند. یزید، بیش از چند سال، زنده نبود و پس‌ازآن به هلاکت رسید. ابن زیاد، شمر، سنان بن انس، حرمله و سایر افراد مؤثر در سپاه کوفه نیز چند سالی به زندگی خود ادامه دادند…
چکیده: قیام توابین و مختار، با هدف خونخواهی امام حسین (ع) انجام گرفت كه رهبران آن‌ها دیدگاه و روش‌های انقلابی متفاوتی داشتند؛ توابین بیشتر در پی جبران قصورشان در قبال قاتلان دشت طف بودند و معیار‌های دشواری برای جذب نیرو داشتند. از این‌روی، تنها راه تحقق هدف خود را جان‌فشانی دانسته، قائل به اصالت وسیله، هم‌پایه هدف بودند. دیدگاه مذهبی توابین و راه تحقق هدفشان، در جامعه آن روز كوفه اقبال عام نیافت و نتوانستند هدف قیام را تحقق بخشند؛ در حالی‌ که مختار با تکیه‌ بر تدبیر، دور‌اندیشی و به‌كارگیری ابزارهای گوناگون، بر كوفه تسلط یافت و بسیاری از…
چکیده: ابهام درباره شخصیّت پیچیده مختار، حتی میان دانشیان شیعه از زمان او تا به‌ حال وجود داشته است. در مدح و ذمّ او اخبار و روایات مختلفی در متون روایی و رجالی وارد شده است. گروهی از علمای شیعه از او به نیکی یادکرده و به ردّ تمامی شبهات در مورد وی پرداخته‌اند. آن‌ها بر این باورند که این اتّهامات، تنها تهمت عامه علیه وی بوده است. در توجیه روایات مطرود بودن مختار نزد اهل‌بیت (ع) خصوصاً امام سجّاد (ع) و لعن او از جانب ایشان، بحث تقیّه را مطرح می‌کنند. گروهی دیگر او را در نیّت، فاسد دانسته…
چکیده: در این مقاله، سعی شده است بدون جانب‌داری از هر دیدگاه خاصی، به قیام مختار از دریچه تعاملات آن با دیگر حرکت‌های سیاسی معاصر خود نگریسته شود. از مهم‌ترین حرکت‌های سیاسی معاصر با مختار، حرکت شیعی توابین می‌باشد. نگارنده با مفروض گرفتن ماهیت شیعی قیام مختار سعی کرده با شناساندن هرچند مختصر، ولی دقیق و ناظر به انگیزه‌های روانی توابین، تعاملات مختار و توابین با یکدیگر را در محور بحث نشانده و سپس با توجه به روابط میان این دو حرکت با دیگر حرکت‌های سیاسی موجود، هر دو را در بوته نقد و تحقیق قرار دهد.
چکیده: اندیشۀ مهدویت به معنای قیام یکی از فرزندان رسول خدا (ص) به نام حضرت مهدی (عج) در آخرالزمان، میان شیعه و اهل سنت مشترک است. گرچه این دو گروه در تفسیر واژۀ مهدی که مقصود مهدی نوعی است یا مهدی شخصی اختلاف‌ نظر دارند؟ بر اساس این اندیشه، در تاریخ اسلام عدّه‌ای با ادعای مهدویت جامعۀ اسلامی را تا مدّتی مشغول ساخته و سبب انحرافاتی شده‌اند و به عده‌ای نسبت داده‌اند که آنان دربارۀ بعضی ادعای مهدویت داشته‌اند. از جمله شهید مطهری بر این باور است که مختار ثقفی دربارۀ‌ محمد بن حنفیه _ فرزند امیرالمؤمنین (ع) _ ادعای…
چکیده: پس از اینكه مختار حكومت كوفه را به دست گرفت، ترس و وحشت را در دل جنایتكارانی كه در كشتن سید الشهداء (علیه السلام) شریك بودند، انداخت. او پیش از قیام، با خود عهد بسته بود كه به شكنجه و انتقام گیری از آنها دست بزند و ایشان را به شدت به كیفر اعمالشان برساند. او آنان را چنان ذلیل كرد كه برده به مولایش می گفت: مرا بر پشت خود سوار كن؛ و گرنه به مختار می گویم كه تو در قتل امام حسین (علیه السلام) شریك هستی! و مولا با خواری مجبور بود، برده اش را بر…
چكیده: «ثابت بن دینار ابوحمزه ثمالی أبوصفیه (م۱۵۰ق)» بی شکّ، یکی از بزرگ‌ترین راویان احادیث تربیتی، اخلاقی و دعایی در تاریخ حضور امامان شیعه (ع) و از راویان نیمه دوم قرن اوّل و نیمه اوّل قرن دوم است. وی چهار امام معصوم (ع)، یعنی از امام سجّاد (ع) تا امام کاظم (ع) را درک نموده و از ایشان روایت کرده است. «ابوحمزه ثمالی» از راویان ثقه است، و بیشتر رجالیان شیعه وی را توثیق کرده‌اند و جرح‌های واردشده بر او را بی‌اساس دانسته‌اند. رجالیان اهل سنّت نیز همگی، جز ذهبی وی را به خاطر معتَقَدات شیعی (رجعت، شفاعت و…) وی…
چکیده: کان سعید بن جبیر من سادات التابعین علما و فضلا و صدقا و عباده وقد اشتهر باکثر من جانب من جوانب المعرفه ولم یعرف عنه تبحره فی فن واحد فقط بل کان ذافنون عده تالق فیها جمیعا مفسرا و فقیها و محدثا و عالما بالغة القرائات… الجزء الأول   حفلت المکتبة القرآنیّة بالعدید من الدراسات الجادّة، سواء تلک التی تتبعت الأصول التاریخیة للثقافة الإسلامیة، أو التی تناولت القضایا ذات العلاقة بالمعرفة الحدیثة. غیر أن ثمة تباینا واضحا لا تزال تکشو منه دوائر البحث، حینما تستعرق دراسات کثیرة فی محور واحد، و علی حساب، بقیة الأبعاد الأخری، و التی لم…
چکیده: هو الفقیه الجلیل و المحدث الکبیر و المقری اللغوی الادیب ابان بن تغلب بن رباح البکری الکندی الربعی الکوفی الجریری مولی بنی جریر بن عباد بن ضبیعه بن قیس بن ثعلبه بن عکابه بن صعب بن علی بن بکر بن وائل…
چکیده: به‌کارگیری استعاره و کنایه همواره از ارزشمندترین هنرنمایی‌های ادبی و وسیله‌ای مناسب برای محک زدن قدرت سخن‌سرایی شاعران بوده است. سید حمیری به‌عنوان یکی از شاعران بزرگ شیعه که شعر خود را وقف دفاع از اهل‌بیت (ع) نموده است، از تصاویر بلاغی با موفقیت بهره برده است. مجموعه استعارات قابل‌توجه در شعر سید حمیری در عین سادگی و بی‌تکلفی، سیمای هنری موجهی را برای شعر او رقم میزند و نمونه بی‌عیب و نقصی از یک شعر ساده و خلوت دینی است. بیشترین صور خیالی که در شعر او با تنوع معانی و تصویرگری بسیار بالا به چشم می‌خورد، کنایه…
چکیده: حریز بن عبدالله أزدی کوفی سیستانی، از صحابیان امام باقر و صادق (ع)، در میراث مکتب أهل بیت نقشی گسترده دارد. منقولات وی در «الکافی»، «من لایحضره الفقیه»، «تهذیب الأحکام» و «الإستبصار»، طبق بررسی آماری راقم این سطور به مرز ۱۸۰۰ حدیث می‌رسد. نجاشی کنیه وی را «أبومحمّد» قلمداد کرده و کلامش ظهور دارد که او از اعراب اصیل أزد یمن است و به نقل از «یونس» روایت وی را از امام صادق (ع) به یک و یا دو مورد منحصر دانسته و بعلاوه تصریح کرده «حریز» به دلیل قیام مسلحانه، مطرود و محجوب امام صادق (ع) واقع گشت…
خروج از نسخه موبایل